9 - BỨC THƯ GỬI
NGƯỜI CHA QUÁ CỐ
Lý Hòa ngày mồng một tháng hai năm Nhâm Thìn
Kính thưa Ba ! Chỉ còn sáu ngày nữa là ngày kỵ
nhật của Ba, năm mươi sáu năm trời âm dương cách biệt , biết than thở kể lễ với
ai ngoài mẹ con , anh chị em trong nhà .Năm nay con viết những trang hồi ký,
nhằm ôn lại những ngày ba còn sống trên cõi dương trần .Bởi những thôi thúc của
lòng con , của cháu chắt , dù rằng các con vẫn nhớ và đã kể cho cháu chắt của
ba nghe. Nhưng khi viết phần này con không thể viết nổi bởi con không hiểu hết
sự tình xảy ra lúc đó (Trường đấu ) , không được nhìn tận mắt , không được nghe
tận tai những gì xảy ra, trước giờ phút ba vĩnh biệt trần gian cay nghiệt . Ba
phải mang trong lòng bao nỗi oan khiên, đến nỗi trời không dung đất không
tha, đến bây giờ lịch sử và loài người trên thế giới vẫn đang còn lên án
c.c.r.đ. Vì vậy con viết lá thư này tâm sự với ba những gì con nghe
bà con Lý Hòa - Đức Trạch kể lại và cũng để Ba biết những gì xảy ra với Ba Má
con sau giây phút Ba từ giã cõi đời.
Ba kính mến ! Chắc
Ba còn nhớ , đêm hôm đó là một đêm đầy mưa giông, sấm chớp đì đùng hoảng loạn .
Lớn như chúng con mà còn sợ run người, huống gì trẻ thơ còn nằm trong vòng tay
của mẹ. Con sực nhớ lại không biết mưa to gió lớn như thế này Ba nằm ngủ thế
nào? hay là cứ hai chân bị cùm trong khung gỗ, thâu đêm đến sáng trên sân cát
nhà ông Mù. Trong đêm mưa gió , họ có cho vào nhà không Ba?
Con còn nhớ như in
lúc đó đội giam hai người hai cùm riêng biệt. Ngoài Ba còn có môt nữ địa chủ
nữa ,đó là bà Đầm ( mụ Nghè Cát ) con nhà dòng tộc Nguyễn Duy, chồng đã qua đời
.Ai biết đâu trong cả hai người gia đình họ đã từng ủng hộ Việt Minh tiền của
vàng bạc trong tuần lễ vàng ủng hộ kháng chiến ,thời kỳ cách mạng tháng tám
thành công ? Ai có biết đâu hai gia đình này đã cùng với các nhà giàu khác tổ
chức nấu cháo làng cứu người trong trận đói lịch sử năm Ất Dậu 1945?Và ai đâu
cần biết vì sao chồng họ có những chức danh ông Cữu ,ông Nghè để rồi phải bị gông
đeo cùm kẹp khổ sở thế này.Họ là những người nói cho cùng là có tội ham học,
ham làng xã văn minh tiến bộ. Có học giỏi mới đậu ông Nghè, có muốn quê hương
văn minh tiến bộ mới vận động nhau sung tiền, sung của làm nên ngôi trường xây
ba gian gỗ lim, lợp ngói Hưng Ký,cửa lớn cửa sổ bằng kính, đồ sộ sừng sững đặt
ở đầu làng cho con em có nơi học hành, mà cả huyện Bố Trạch bấy giờ chưa
nơi nào có được.Cũng vì tinh thần mở mang sự học mà được nhà nước bảo hộ (Pháp)
phong cho chức Cửu phẩm, một chức bèo bọt thời đó chẳng nạt nộ được ai, bỏ tù
và đánh giết được ai.
Ba ơi! Sau đêm
giông mưa hôm đó hai chị em đoán ngày mai chắc nghêu ngoài biển nhiều, nên đã
dậy sớm đi đãi nghêu về nấu cháo bới cho Ba ăn kẻo mấy bữa nay ba ăn uống kham
khổ tội nghiệp. Trời chưa sáng hẳn chị gọi con dậy, do mưa cả đêm trời mát, vả
lại ngày qua cũng đi đãi nghêu về nên ngủ thiếp đi, chị gọi hai lần con mới trở
mình ngồi dậy . Ra đến bờ biển vừa lúc vừng đông hững sáng. Trên bãi biển đã có
lác đác ít người đi lui dưới nước, cúi lên cúi xuống nhặt nghêu. Hai chị em
không xuống đó mà đi thẳng lên Đá Bụt, xắn quần lội xuống nước như mọi khi.
Trời ơi , sao hôm
nay nghêu nhiều thế, hai chân vừa quậy quạ vài lần đã thấy sột sột dưới chân
rồi, cúi xuống nhặt nghêu, thì ôi thôi nghêu to quá, cả hai chị em mừng như
được của quý. Quá say sưa đải đến nổi sóng lùa vô lùa ra bắt không kịp, phải
chuồi người xuống nước ướt cả áo quần.Thường thì đãi chừng một tiếng đồng hồ là
mệt lả người, hai đầu gối mỏi nhừ,chân không trụ được dưới cát nên bổ siêu bổ
vẹo, sóng lùa mất hết nghêu.Nhưng hôm nay không hiểu vì sao, đãi đã lâu mà
không thấy mệt một tý nào.
Gió xuân ban mai
nhè nhẹ, biển dịu dàng vỗ bờ những con sóng nhỏ chấp chới muôn ánh sáng bàng bạc
trên mặt biển .Vừa đãi nghêu chị vừa nói như khích lệ con:
- Cố gắng lên em.Hôm nay có cháo ngon cho
ba rồi đó .Mấy lâu nay ba ăn khô khan, toàn tép kho mặn chát, thương ba
lắm em à !
Vừa đãi nghêu con
vừa xin chị :
- Hôm nay chị để em
đi bới cho ba nghe chị .
Chị nói với con :
- Thôi , để chị đi
cho hôm nay chắc em mỏi chân lắm đó.
Hai chị em thấy
nghêu nhiều quá quên cả mỏi chân chẳng bù cho mấy bữa trước nghêu nhỏ lọt khỏi
bàn chân, khi sóng rút ra, kéo nghêu đi theo với cát. Mặt trời đã lên cao
, nghêu cũng đã cạn không nhiều như ban sáng , mà con nước cũng đã lên , chị
nói với con:
- Về em, để còn kịp
nấu bới cho ba ăn kẻo trưa.
Mới khoảng mười giờ
trưa, mà nắng đã gay gắt, ngọn gió nam đầu mùa nồng nực khó chịu. cả xóm làng
im lặng như tờ. Chị xách đồ ăn ra cho ba cảm thấy không khí hôm nay có cái gì
đó nặng nề khó chịu, mọi người như đang lẫn đi đâu chẵng thấy ai đi lại trên
đường. Một không khí u uất bao trùm lên thôn xóm. Thỉnh thoảng bắt gặp
vài ba người đứng trong nhà nhìn ra vẻ mặt chăm chăm khó hiểu , như muốm nói
điều gì nhưng không dám kêu , dám hỏi. Mặc, chị con cứ cắm cúi đi, xưa nay ai
cũng nhìn mình như thế. Đến nhà giam ba, không phải như mọi khi nữa, một ông
dân quân ngăn lại từ ngoài ngõ. Nói như ra lệnh :
- Đứng lại đưa đây
, về..
Chị con dừng lại
vừa đưa đồ ăn cho dân quân vừa ngước mắt nhìn Ba qua hàng rào củi gian đen đủi,
thưa thớt. Còn Ba nhìn ra đăm đăm không chớp mắt, hai hàng mi nhấp nháy
liên hồi. Chị con đang tần ngần nhìn Ba như muốn chờ đợi một câu nói từ ông dân
quân, may ra họ cho vào, vì mình còn phải ăn trước khi ba ăn kia mà, thay
vào đó tiếng ông dân quân lại vang lên như sóng bổ:
- Thôi đi về , đứng
đó mần chi nữa.
Chị con giật mình ,
sợ quá quay lưng đi về. Đến khúc quẹo mới nhìn lại Ba một lần chót, hình
ảnh Ba nhạt nhòa trong nước mắt . Về đến góc đường rẽ vào nhà đã thấy có người
vác súng đi qua cổng nhà chị con cảm thấy có điều gì bất ổn, bụng tự nhiên nóng
như lữa đốt. chị con vội chùi nước mắt đi nhanh, vụt vào cổng hỏi má :
- Có ai vào
đây mới ra phải không má ?
Má nhìn chị con trả
lời :
- Không, răng
con như người mất hồn rứa ?
Chị
con chưa biết gì sẽ xảy ra mà trả lời cụ thể, chị trấn an má :
- Không có
chi, con chỉ thấy một anh dân quân đi qua con hỏi đó thôi .
Bữa cháo hôm đó
ngọt hơn hẳn các bữa cháo trước nhưng chị con ăn chẳng thấy ngon chút nào, có
cái gì nghèn nghẹn trong cổ họng nuốt không trôi được. Để má và em ăn được ngon
lành chị cũng cố nuốt cho xong tô cháo.Xong bữa thì bóng nắng cũng đã tròn .Đang
ngồi uống nước, nghe tiếng đá rơi kêu một tiếng phụp ngoài sân, má tôi đứng dậy
chạy ra bể nước, nơi dì Nghệ hay trèo qua tường để thông báo hay hỏi han một
điều gì đó.Vừa mới ló mặt ra dì đã hỏi má :
- Họ đã kêu đi dự
đấu chưa?
- Chưa , đấu ai mà
ở mô?
- Khô.. ông biết,
mà đấu bên Cồn Cỏ.
Nói xong thì dì
tuột xuống đất ngay lập tức. Ba má con ngồi im lặng suy tính mung
lung. Đấu ai ?Ba thì đã đấu trước cách đây nữa tháng rồi , sao làng mình không
đấu lại sang đấu bên Cồn Cỏ ? Bao câu hỏi đặt ra chẳng biết đâu mà lần nữa.
Cả xóm im lặng nặng
nề ,hơi nóng bốc lên ngột ngạt khó thở, chiều tưởng chừng đang đi giữa bãi tha
ma hoang vắng đầy cát nóng. Đến cả tiếng chó sủa, tiếng trẻ con khóc cũng không
nghe thấy. Khoảng chừng mội giờ chiều mới nghe tiếng chân người đi thình thịch
ngoài đường, rì rầm nói chuyện , hướng về phía đường làng rồi mất hút. Má ngồi
trong lều quay mặt ra phía cổng , áo cánh cộc tay màu trắng bợt đã ướt đẫm mồ
hôi, vẻ mặt buồn rười rượi đôi môi mím lại. Chị con ngồi bệt cạnh thang gác
nhìn lên mái lều suy nghĩ, hai mắt như muốn khóc. Con ngồi tựa lưng vào tường
cửa sổ nơi mà phía trong đặt bộ phản ngựa chỗ cha con ta trước đây nằm ngủ.
Bóng chiều đã ngả,
hơi nóng tỏa lên từ sân gạch đã giảm. Song trong lòng ba má con vẫn còn nóng
như lữa đốt. Má đứng dậy thở dài đi ra hỏi chị:
- Đúng là chiều nay
xử án ba bay rồi. Rứa sáng ni bới cháo cho ba, con Hanh có gặp ba khôông ?
Chị con trả lời má,
giọng buồn buồn:
- Dạ có, con đứng
ngoài hàng rào chộ ba.
Nghe thế con liền
hỏi chị:
- Bữa trước em đi
họ cho vô, mà phải ăn thử nữa chớ !
Chị con không nói
gì, im lặng đứng dậy chạy vào lều gục đầu khóc thút thít một mình .
Đoán sự thể có
chuyện chẳng lành xảy ra. Sao lần trước cũng đấu tố ba mà có nóng gan nóng ruột
như hôm nay đâu? Bỗng trên trời vang lên tiếng mấy con quạ bay qua nghe mà thót
cả tim : qu..ạ qu..ạ quạ. Sợ quá con lê người lại ngồi bên má .Chị con
cũng chạy ra ,hai mắt đỏ hoe vì khóc cũng ngồi xuống bên má. Cả ba ôm nhau nức
nở không thành lời. Ba tiếng bụp ,bụp ,bụp nghe rõ mồn một như ba phát súng. Tự
dưng không ai bảo ai ba má con khóc thét lên thảm thiết.
Tiếng má khóc la
não nề, tiếng hai chị em gọi ba xé ruột . Ngoài cổng đã có tiếng chân
người đạp cửa :
- Mở cửa , mở cửa .
Miệng nói chân đạp
cánh cửa bung ra. ông dân quân vào đứng giữa sân nạt :
- Chi mà khóc ầm ầm
rứa?
Má con không trả
lời mà khóc lớn :
- Đội bắn ôông rồi,
ôông ơi là ôông ơi !
- Ai bắn, nín đi .
người ta đấu tố chớ ai bắn mà khóc.
Nói
xong ông ta quay lưng ra đi . Ba má con vẫn khóc nhưng không thét như trước.
Một viên gạch rơi độp giữa sân , má đứng dậy đi về phía bể nước dì Nghệ chui
đầu qua lỗ nói nhỏ:
- Hắn bắn eng Cữu
rồi .
Nghe
chưa hết câu má chạy nhào vào lều khóc la thảm thiết:
- Ôông ơi là ôông
ơi, tui đã nói với ôông cách đây một tháng, họ làm kiểu ni , trấn áp kiểu ni, e
không sống được mô, tui đã nói với ôông, ôông với tui ra ngoài Đá Nhảy mà
tự tử thôi, chớ nước ni khôông sôống nỗi mô, ôông ơi là ôông ơi…mà ôông có nghe
tui mô, trời ơi là trời…
Hai chị em con chạy
vào ôm lấy má mà khóc theo. Má quàng ôm lấy hai chị em khóc tiếp :
- Ôông ơi là ôông
ơi, tui đã nói mà ôông khôông nghe, tui đã mua vải trắng cất sẵn cho con bịt
khăn, ôông với tui lên đó mà tự tử thôi, ôông ơi là ôông. Có mô mà cực ri …
Trời đã xẩm tối ba
má con vẫn kêu gào thảm thiết, ánh trăng thượng tuần chếch mé phía tây mờ mờ ảo
ảo. Chị không kịp thắp nổi ngọn đèn , ba người dân quân bước vào
nói:
- Khóc chi mà khóc,
có nín đi không ? bắt đi giam đó.
Má khóc lớn :
- Giam mô thì giam
chồng chết cha chết mà không khóc à..Trời ơi là trời.
Má nói xong má lại
khóc , má van to hơn. Mấy dân quân thầm thì với nhau rồi quay lại nói :
- Ba mạ con đứng
dậy theo choa.
Họ giải ba má con
đi về hương chùa. Ba má con vừa đi vừa thút thít khóc, lầm lũi trong ánh sáng
mờ mờ của ánh trăng sắp khuất. Đến cổng chùa Bà Thị họ bão dừng lại. Một người
dắt con vào đó nói:
- Mi vô đây, ngồi ở
đó, khóc tao cho vô trong lòi đó.
Ba ơi ! con không
dám khóc nữa .Trong chùa tối như hũ nút , nhìn chẳng thấy gì,ngoài sân trăng
cũng đã lặn rồi, chỉ nhìn thấy mấy chậu hoa đặt hai bên am miếu đối diện với
ngôi chùa lớn và hai cây hoa phượng um tùm tối om giữa sân. Bình thường con đến
những chỗ như thế này vào ban đem con sợ lắm nhưng sao hôm nay con không thấy
ớn lạnh hay da gà nổi lên Ba à. Người cảm thấy như không có gì mà sợ. Con ngồi
thõng chân nơi hàng tam cấp lòng buồn vô kể . Không biết má và chị họ đưa đi
mô, còn Ba bây giờ….nghĩ vơ nghĩ vẫn con gục đầu lên tam cấp thiếp đi lúc nào
không biết. Còn má và chị con ngày mai khi được trỡ về nhà con mới biết rõ sự
thể:
Sau khi đưa con vất
nơi chùa bà Thị họ đem má và chị vào chùa làng, họ giam chị bên kia tường chùa
nơi cất bộ đòn đưa ma , trước mặt là bãi tha ma mênh mông ,có một
ngôi nhà rộng bốn bề trống hoắc,bên trong có cả chục kệ thờ xây bằng vôi mà
người ta nói là Nghĩa Chỉ để cúng các cô hồn vô gia cư không ai tống táng ,
cúng viếng . Còn má giam bên gốc chùa Thánh nơi mà người ta hay đến câu xin bói
quẻ hàng năm.
Ba ơi ! Bây giờ nhớ
lại những đoạn trường ấy con rùng mình
ớn lạnh. Mà sao đêm ấy hình như có một phép lạ nào đó khiến cho con không có
một mảy may sợ sệt, không lên gân như những lần đi một mình trong đêm hoăc như
đã có lần Ba sai con lên gác thắp hương ba mươi mồng một hàng tháng trên gác
con phải lẩm bẩm hát để trấn ân mình. Bây giờ con nghĩ lại chắc có lẽ là ba hộ
trì cho con bước qua cơn bĩ cực. Ngay tờ mờ sáng khi con vừa giật mình
tĩnh dậy thì dân quân đến nói cho về .Con về đến nhà đã thấy má và chị đang
soạn sửa gióng gánh con hỏi má:
- Gánh đi mô chừ má
?
Chị vừa nói vừa
khóc :
- Đi ra nhà mụ Hoán
, họ không cho mình ở đây !
Ba má con như cố
nén đau thương , dọn cho mau để ra khỏi chỗ này, càng nhanh càng tốt như người
ta đang cố chạy trốn một thảm họa gì đó hoặc cố lánh xa cho mau nơi có những kỷ
niệm đau buồn mà không thể nấn ná trì hoãn một giây một phút . Má gánh áo
quần chăn chiếu nồi niêu vật dụng. Chị gánh số củi còn lại chưa kịp thổi, kịp
bán.Còn con vác mấy tấm ván mỏng mà mấy lâu nay má con kê trên nền gạch làm chổ
ngủ ngoài lều. Đặt gánh lên vai ba má con cúi đầu im lặng , âm thầm bước đi đầu
không quay lại . Cuộc ra đi không bao giờ trở lại. Bỏ lại sau lưng bao kỷ niệm
tốt đẹp mà không cần luyến tiếc bận tâm .
Ba ơi ! Lúc đó ba
má con ra đi sao trong lòng nhẹ nhõm quá chừng. Ai người ta ra đi cũng luyến
tiếc nhớ nhung hay giận hờn buồn tủi còn má và các con ra đi như mình chẳng mất
một cái gì . Và thưa Ba, đến nổi cứ tưởng như tổ ấm gia đình cũng chẳng thiếu
ai , ra đi lòng nhẹ như tơ hồng. Ai đã giúp cho ba mạ con trút bỏ được
đau thương? Ai đã chia sẻ gánh nợ trần gian đầy oan trái. Và kính thưa Ba , ai
đã xui đẩy cho ba má con vượt ra khỏi vòng xoáy nghiệt ngã của cuộc đời lúc đó
và cả sau này…..
24-2-2012
https://www.youtube.com/watch?v=lIKhih3alBE
Trả lờiXóaquá giàu cảm xúc
Trả lờiXóa