7- MÙA RAU MÁ
Tháng hai, mùa xuân đối tôi không thể nào quên được .Mùa này trời
mát cây cối xanh tươi đâm chồi nẩy lộc ,
mọi thứ rau ăn được cũng nhờ đó tốt tươi ,nuôi sống con người một cách hữu
hiệu trong những ngày giáp hạt hoặc mùa màng thất bát ,hay là như nạn đói lịch
sử năm 1945 Ất Dậu do thiên tai địch họa gây ra.Với gia đình chúng tôi lại càng
chịu ơn mùa xuân tháng hai năm 1955 gấp bội phần , bỡi vì nó không phải do
thiên tai địch họa gây ra hay do chiến tranh tàn phá mà do hoàn cảnh xã hội bấy
giờ tạo nên ,nói một cách khác do con người tạo nên sự bất công vô lý. Khiến
gia đình tôi lâm vào cảnh lao lúy tưởng chừng không thể sống nổi .
Từ một gia đình thuộc bậc
khá giả ,có nghề nghiệp làm ăn vững vàng không phải cho gia đình mà còn cho bà
con trong dòng tộc và một số cư dân nghèo khổ trong làng , họ không phải
đi tha phương cầu thực nơi khác như một số gia đình đã đi vào Phan Thiết Mũi Né
làm ăn không trở về. Tất cả sự vững vàng đó tự dưng bỗng chốc biến mất ,như một
cơn sóng thần ập vào xóa tan cơ đồ sự nghiệp .Gia đình lâm vào cảnh trắng tay
về vật chất lẫn cả tinh thần. Dạo đó tôi mới được mười ba tuổi , còn ngây thơ
khờ dại lắm đã biết gì đói khổ. Nhà cửa bị tịch thu niêm yết, gạo cơm lúa má
vơ vét sạch theo thuế má tô tức, ba mẹ con nhờ tiền bán củi khoai sắn qua
ngày. Chị tôi mười sáu tuổi đang theo học lớp bốn ở Cự Nẫm cũng được gọi về kẻo
mang tội phân tán của cải vàng bạc. Ba tôi sau khi bị đưa đi học tập cải tạo ở
Vĩnh Tuy về tưởng rằng đã thoát được tội truy tố của đội C.C.R.Đ. ai ngờ sau
tết âm lịch Bính Thân ( 1956) ông lại bị bắt giam cùm ở xóm Trên ( Lý
Hòa). Chỉ ngay sau vài ba ngày tết cả nhà đã phải ăn khoai với một dúm
tép kho đã qua ba bốn lần thêm muối thêm nước. Nói là khoai chứ chẳng khác gì
khoai rèo của anh Pha trong tác phẩm “ Bước Đường Cùng ”của nhà văn
Nguyễn Công Hoan hay của mấy đứa con của chị Dậu trong “Tắt đèn ”của Ngô Tất
Tố.
Để cải thiện bữa ăn ,
nuốt trôi mấy củ khoai rèo với nước tép mặn chát, hai chị em tôi đi vào nghĩa
địa ,men dọc bờ ruộng ,chui vào từng gốc dứa dại để tìm rau má. Lúc đầu
thì chỉ có hái lá , nhưng càng ngày rau càng cạn kiệt khó kiếm nên hai chị em
tôi phải dùng mũi dao nhọn ( dao phay làng tôi gọi là dao khay) chọt sâu vào đất
moi hết cả rễ cả gốc mới đủ bữa. Rau mang về được rửa sạch thái nhỏ cho vào
chén , bẻ vụn khoai lên trên trộn đều , chan nước tép và vào miệng. Trong những
ngày cuối cùng của cha tôi cũng ăn như vậy do hai chị em chúng tôi thay phiên
nhau mang ra nơi giam giữ cùm kẹp. Mỗi lần mang ra họ bắt chúng tôi ăn
trước, sợ trong đồ ăn chúng tôi bỏ thuốc độc, sau đó mới cho ba tôi ăn
.Quả thật quá đau lòng khi nhìn thấy ông ăn trong tư thế hai chân bị cùm, chị
em chúng tôi thương ba quá chừng , muốn khóc mà khóc không được .Vì nếu khóc
thì dân quân du kích nạt nộ đuổi về không nhìn thấy ba nữa .
Một sự kiện trớ trêu xẩy ra
trong thời gian đi đào rau má mà đến bây giờ tôi không thể nào quên được sau
mỗi lần đi tảo mộ. Số là sáng hôm đó trời mưa phùn nặng hạt, trước khi hai chị
em tôi đi hái rau má, Má tôi cầm một ít tiền và một cái chai không mà dặn chị
tôi rằng :
- Hanh Dũng
hai con cầm số tiền này với cái chai
không vào trong lòi cất dấu cho má kẻo sau này đội khám xét
họ lấy đi .Tiền con dấu vào cạp quần, vào trong đó con cuộn lại bỏ vào
chai rồi nút miệng , con đào lỗ chôn xuống cát nhớ là tìm mả nhà mình để dễ nhớ
dễ tìm.
Hai chị em tôi dạ rồi vội vàng
mang hai tấm áo mưa màu nước mắm vội vã ra đi . Vừa đi vừa nhìn lui nhìn
tới coi có ai theo dõi mình không. Được cái trời mưa, đang còn sớm và lạnh
không có ai đi lại nên chị em tôi yên tâm rảo bước. Vào đến nghĩa địa tìm phần
mộ của ông mà thế hệ chúng tôi gọi bằng cố và quyết định chôn dấu ở đây. Quan
sát xung quanh không có dấu hiệu đáng ngại, Chị tôi chọn một lùm cây rậm rạp
cạnh ngoài khuôn viên mộ đào lỗ chôn chai. Để xóa dấu tích cát mới đồng
thời tránh sự tò mò không ngờ tới , chị tôi cởi quần thả phân lên chỗ chôn đề
phòng ai đó theo dõi. Thấy công việc đã xong và quá an toàn ,hai chị em tôi yên
tâm tiếp tục đi đào rau má. Cũng như mấy lần trước hai chị em chui rúc
từng bụi dứa ,bụi dứa càng rậm rau má càng tốt ,lá to cuống dài chỉ khổ một nỗi
đào rễ khó khăn hơn. Lá dứa tua tủa, gai dứa sắc nhọn như những lưỡi liềm cứa
vào da thịt rát buốt , hai tay tê dại tím ngắt . Đến trưa hai chị em tôi mới
quay về .Khi đi qua ngôi mộ ,liếc mắt vào chỗ dấu chai thì ôi thôi cái chai
đang nằm phơi mình trên cát lồ lộ mấy tờ giấy bạc phía trong. Quá sợ và hoảng
hồn chị em tôi chạy lại thì ra do cẩn thận quá thành thử mấy con chó chạy rong
ngửi thấy mùi phân chúng đã đào xới lên để kiếm ăn,may mà chúng không gặm chai
đi xa hoặc tha về nhà .Xuýt nữa chúng tôi mất đi một số tiền dành dụm do bán
củi và làm bột sắn bán kiếm lãi mà có. Chính nhờ số vốn liếng nhỏ mọn cất dấu này
mà sau này khi giao nhà cửa cho đội C.C.R.Đ.ra ở nhà nông dân mẹ và chị tôi đã
gầy dựng lại cơ đồ, nuôi tôi ăn học khôn lớn thành người.
Đúng là trong cái rủi có cái
may , trời sinh trâu trời sinh cỏ , trời đâu để con người chịu mọi đắng
cay. Không có mùa xuân thì làm sao cây cối tốt tươi, đâm cành nẫy lộc, đơm hoa
kết trái. Đời người cũng vậy mà thôi . Bây
giờ ăn rau má nhớ chuyện ngày xưa. Lúc đó rau má là cứu cánh của con người khi
lâm nạn đói khát, bây giờ nó vẫn có giá trị không kém ngày xưa trong lĩnh vực
thuốc nam, cải thiện bữa ăn hàng ngày mà ai ai cũng kêu ca nằm trong vòng ô
nhiễm nhiều thứ. Cảm ơn trời đất , cảm ơn cây rau má trong câu chuyện của
tôi.
Tô canh rau má bây giờ
Trả lờiXóaNgọt ngào thơm mát giữa hè nắng chang
Nhưng mà nặng nỗi riêng mang
Sáu mươi năm trước có chàng mười ba
Chị em chui rúc gần xa
Bụi cây dứa...bãi tha ma đào về
Ba thì bị cùm thảm thê
Cũng rau nấu tép ngày qua lại ngày
Tiều Phu chắt bóp đắng cay
Giấu từng đồng bạc thẳng ngay mình làm
Đắng cay nhẫn nhịn âm thầm
Cây rau má ấy ân nhân đoạn đời
Xuân về cây lá tốt tươi
Thẩn thơ lại nhớ ngậm ngùi ngày xưa
Trời nắng mãi cũng sẽ mưa
Khổ đau có lẽ không chừa một ai
Sáu mươi năm- một cuộc đời
Bảy ba tuổi vẫn bên người chị vui
Cha chú cũng sẽ mỉm cười
Vui nơi chín suối...mong Người thảnh thơi
Chú ơi chuyện cũ qua rồi
Viết ra vơi bớt ngậm ngùi tủi đau
Đoạn trường sóng gió muôn màu
Bây giờ hạnh phúc bên nhau mừng rồi
Mùa xuân mãi mãi mùa vui
Hoa xuân khoe sắc...xa thôi nỗi buồn!
Chú viết là để mai sau
XóaCháu con đọc lại, nỗi sầu ngày xưa
Hôm nay sung sướng vô bờ
Đừng quên năm tháng ông cha cơ hàn
Đúng là bạn hữu tri âm
Dành cho truyện chú ân cần kỳ công
Tháng hai với mùa xuân đúng hẹn
Trả lờiXóaMỗi năm luôn cập bến một lần
Bầu trời mây trắng trong ngần
Cùng muôn cây cỏ góp phần gợi nên
Cứ mỗi độ mùa xuân lại nhắc
Nhớ ngày nào đi khắp quanh đây
Chui lùm dứa dại mỗi ngày
Đào rau má…ngậm đắng cay một thời
Như vừa mới đây thôi ngày ấy
Tôi mười ba mà thấy tí teo
Nhà tôi lâm cảnh ngặt nghèo
Cháo rau má với khoai rèo nuôi thân
Cùm gông trói cha thân phận ấy
Cũng cháo khoai từ bấy lâu nay
Mẹ tôi chắt bóp đêm ngày
Chị em mang giấu tiền ngay thẳng làm
Sống lắt lay âm thầm chờ đợi
Phía tương lai vời vợi mịt mờ
Cây rau má với tuổi thơ
Đoạn đời sóng gió bây giờ đã xa
Nhớ thôi chuyện cũ qua rồi ấy
Nhìn cây rau má thấy biết ơn
Một thời nó đã thay cơm
Một thời chui rúc đau buồn đã qua
Tháng hai với mùa xuân đúng hẹn
Trả lờiXóaMỗi năm luôn cập bến một lần
Bầu trời mây trắng trong ngần
Cùng muôn cây cỏ góp phần gợi nên
Cứ mỗi độ mùa xuân lại nhắc
Nhớ ngày nào đi khắp quanh đây
Chui lùm dứa dại mỗi ngày
Đào rau má…ngậm đắng cay một thời
Như vừa mới đây thôi ngày ấy
Tôi mười ba mà thấy tí teo
Nhà tôi lâm cảnh ngặt nghèo
Cháo rau má với khoai rèo nuôi thân
Cùm gông trói cha thân phận ấy
Cũng cháo khoai từ bấy lâu nay
Mẹ tôi chắt bóp đêm ngày
Chị em mang giấu tiền ngay thẳng làm
Sống lay lắt âm thầm chờ đợi
Phía tương lai vời vợi mịt mờ
Cây rau má với tuổi thơ
Đoạn đời sóng gió bây giờ đã xa
Nhớ thôi... chuyện cũ qua rồi ấy
Nhìn cây rau má thấy biết ơn
Một thời nó đã thay cơm
Một thời thui thủi đau buồn đã qua
http://daitutintuc.violet.vn/uploads/blogs/736095/dscn4240.jpg
Trả lờiXóaBòn rau má nương qua thì đói
Trả lờiXóaThương chị em ai nói nên lời
Một thời xa đã xa rồi
Mà lòng còn nặng đầy vơi nỗi niềm
Nhớ một thuở chị em rau má
XóaTần tảo bòn giúp má nuôi cha
Giò đây khốn khó đã qua
Cha không còn nữa thấy nhà đổi thay
Cảm ơn em vẫn tiếp tục ngược dòng sông Lý cuộc đời của anh