Hồi Ký Đời Học Trò Của Tô - Chương 25 Hồi Kết ( tiếp theo )

25 - MƯỜI NĂM GẶP LẠI MỘT GIẤC MƠ Hồi Kết ( tiếp theo )

Đêm nơi vùng sơ tán yên tĩnh, không ồn ào náo nhiệt như đang còn ở dưới làng. Trăng trung tuần tháng sáu sáng tỏa một vùng. Qua ánh trăng bàng bạc bao trùm c ác ngôi nhà thưa thớt thấp lè tè cách nhau bởi các thửa đất rộng nổi lên những ụ hầm phòng không cao gần mái nhà. Được cái đã hơn tháng nay Mỹ ngừng đánh phá do đó thấp thoáng le lói ánh sáng đèn, có người đi lại. Nếu không thì giờ này không ai dám đi đâu vì trên đầu suốt cả đêm lẫn ban ngày tiếng máy bay gầm gừ rền rã như tiếng giông trong cơn bão tố. Tiếng bom nổ từ xa vọng về như sét đánh kéo theo mặt đất rung chuyển như dư chấn động đất khiến ta có cảm giác trời long đất lở khủng khiếp vô cùng.

Còn đêm nay, một đêm yên tỉnh tràn ngập đầy cảm xúc lạc quan vui sướng. Hai vợ chồng tôi và Liễu ngồi nói chuyên giữa sân cho mát và đồng thời để ánh trăng vằng vặc nơi vùng thôn dã hẻo lánh cho câu chuyện hàn huyên được thi vị hóa tình bạn hữu lâu ngày gặp lại mặn mà tình cũ nghĩa xưa. Nhấp vài hợp nước với tư thế ngồi xếp bằng tròn tôi gợi ý để vào câu chuyện:

- Nào, Liễu hãy kể cho vợ chồng mình nghe vì sao Liễu biết mình ở đây mà tìm. Mình sốt ruột lắm rồi?

Liễu dừng tay quạt chậm rãi kể :

- Đúng là trong tay không có một dòng địa chỉ, chỉ vẻn vẹn duy nhất hai tiếng Lý Hòa mà Liễu nhớ một lần anh kể chuyện chùa Vĩnh Phước Lý Hòa quê anh đẹp và to lớn cho Liễu nghe khi đi qua chùa sư nữ ở Vinh. Còn địa chỉ 91 Võ Nguyên Giáp Đồng Hới thì có một lần Liễu gửi thư bị hoàn trả lại không hiểu vì sao. Thành thử coi như chẳng còn gì để tìm lại người quen. Sau bốn năm học ĐH Liễu được nhà trường giữ lại làm giáo vụ và sau đó đi tu nghiệp ở Đức ba năm theo chế độ con em cán bộ miền Nam tập kết. Về nước Liễu vẫn tiếp tục dạy Đ H. hôm trước Liễu đến Bộ kinh tế tài chính tình cờ gặp một cán bộ Quảng Bình ra công tác, Liễu hỏi thăm ông ta:

- Thưa anh , anh ở Quảng Bình chắc biết làng Lý Hòa chứ ạ !

Ông ta cười nói bô bô:

- Ôi làng nào thì không dám nói chứ làng Lý Hòa thì ai cũng biết nhất là cánh lái xe khách. Thế cô có ai quen ở trong đó à ?

Nghe nói thế thì tự nhiên Liễu mừng ghê, không dấu nỗi xúc động vội đáp :

- Dạ có ạ! Em muốn vào tìm lại người quen, mà không hiểu người ấy còn có ở đấy không, hay là đi đâu không biết nữa. Hoàn cảnh chiến tranh mà anh,

Ông ta ra chiều thông cảm :

- Thế thì tối nay tôi vào cô có đi theo xe vào đó một chuyến hỏi thử xem sao. Gặp được người quen thì tốt, nếu không thì cũng đi một chuyến Q B cho biết quê hương đất lửa anh hùng.

- Dạ, nếu thế thì còn gì bằng.

Liễu rất phấn khởi khi ông ấy cho biết thêm:

- Làng Lý Hòa giàu nhất nhì Q B đấy cô ạ. Dân họ đi buôn bán khắp nơi nên ai cũng biết. Làng lại nằm sát đường Q L 1A thành thử cánh lái xe ai mà không biết. Ngồi trên xe cứ bảo cho tôi xuống Lý Hòa Q B là họ dừng ngay không cần chỉ chỗ à. Ông dừng lại nhìn Liễu rồi cười nói tiếp: 

-  Cô có chồng chưa? Nếu chưa về làm dâu Lý Hòa thì sướng lắm hà hà.. 

Được biết xe tối nay đi vào mà ngày mai là ngày thứ bảy nên Liễu quyết định đi ngay, chỉ cần xin nhà trường nghỉ thêm ngày thứ hai. Vì vậy có kịp chuẩn bị gì đâu anh chị. Khi xe đến nơi ông ấy lại bảo:

- Cô thấy chưa, làng Lý Hòa của bạn cô có đẹp không? Có sông, có biển sơn thủy hữu tình nhá. Rất đáng tiếc vì chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ nên bây giờ nó tiêu điều như vậy đó. Không thì cô sẽ thấy nhà cửa san sát, rợp bóng ghe thuyền. Điểm này không chỉ làng Lý Hòa mà phần đông làng nào cũng vậy. Ta nghỉ đây một lát, đợi có người đi vào đi ra làng rồi hỏi thăm, nếu có gì trục trặc cô vào cơ quan Q B mà nghỉ, mai quay ra cũng được.

Thấy kế hoạch của ông ta đề xuất cũng tiện. Liễu cũng mừng và vái thầm trong bụng: ‘’Lạy trời cho gặp được anh khỏi bỏ công tìm kiếm hôm nay’’  Khoảng chừng hơn năm phút có một người trong làng đi ra, tay xách một số đồ cồng kềnh ông ấy ngăn lại hỏi:

- Chị ơi ! Cho tôi hỏi thăm một tý .

Chị ấy dừng lại.

- Có phải chị là người Lý Hòa làng này không ạ?

- Phởi, anh hỏi chi ?

- Chị có biết trong làng có anh nào là…

Liễu liền nói thay:

- Tên là Hồ Ngọc Dũng chị ạ.

- Biết nhưng không ở đây, mà ở trên Nạp Nương vùng sơ tán.

Quá mừng Liễu hỏi luôn:

- Có xa không chị ?

- Gần hai cây số. Nếu có lên thì đi với tui, tui chỉ nhà cho . Tui với anh ấy quen nhau mà.

Liễu liền nói với ông cán bộ :

- Thế này anh nhá, bây giờ em sẽ đi theo chị này lên gặp anh Dũng. Anh cho em biết ngày mai mấy giờ xe ra để em trở lại đây đón. Cảm ơn anh nhiều mong ước đã thành sự thực.

Sau khi trao đổi thống nhất giờ đợi xe. Liễu xăm xăm đi theo chị ta lên đây.

Vợ tôi hỏi:

- Ôi ngày mai chị Liễu đi ra rồi à, gấp rứa ?

- Dạ kế hoạch như vậy rồi chị ạ. Chuyến đi đột xuất chứ có dự định gì đâu. Trên đường đi lên đây chị ta cũng có kể cho Liễu nghe hoàn cảnh của anh chị. Nào là anh dạy học vở lòng, B.T.V.H..Nào là làm công trường muối Hiền Sơn, nghề thợ may rồi tham gia văn nghệ văn gừng gì đó.

- Cô nào thế nhỉ . Liễu không hỏi tên à?

- Bao nhiêu chuyện cần hỏi đâu có quan tâm điều đó . Lên đây chị ta chỉ nhà cho Liễu đến , mời chị ta ghé lại uống nước nhưng chị ta bảo lên nhà kẻo tối. Nghe nói nhà chị ta còn cách đây hai cây số nữa.

Vợ tôi hỏi :

- Thế chồng Liễu cũng làm một cơ quan à?

Liễu trả lời không tự nhiên cho lắm:

- D..ạ đi Đức về Liễu mới lấy chồng, C..ó một trai bằng cháu Ngân của anh chị đó. Hai vợ chồng đang ở với ông bà nội chưa có nhà cửa tư thất gì cả.

Tôi hỏi :

- Thế anh ấy cũng đi nước ngoài về à?

- Về..  sau Liễu một… năm nên có con muộn đấy chứ!

Vừa lúc ấy hai cháu Oanh Ngân đi chơi bên ông ngoại về, Nghĩa nói:

- Có chi thì ở lại chơi vài hôm, ra xe khác cũng được kẻo lâu ngày mới gặp nhau.

- Không được chị ạ. Ra đi vội quá có xin phép xin tắc gì đâu. Nhờ trời lần sau sẽ chơi lâu. Từ đây trở đi có địa chỉ liên lạc được rồi.

- Rứa thì anh Dũng và Liễu ngồi nói chuyện . Nghĩa xin phép đưa hai cháu vào ngủ kẻo khuya.

Hút thêm điếu thuốc tôi mới nói rõ nội tình của mình cho Liễu hay:

- Liễu ạ ! Mười năm qua mình luôn luôn nhớ trường,nhớ bạn bè ở Vinh, trong đó nhớ nhất là Liễu .Nhớ lại buổi chia tay hôm ấy sao mà nó đau đớn, nó tủi hổ đến thế, khiến mình ân hận mãi cho đến bây giờ. Liễu biết không? Khi mình đi qua rạp hát thấy Liễu đứng ở cổng, mình đem lòng nghi kỵ. Sẵn lòng thủ phận hoàn cảnh của mình cho rằng đằng nào mình cũng không đậu Đ.H nên mình không thể tiếp tục kết bạn đời với Liễu được, nên máu tức đời nổi lên mình không kìm chế nổi để đến gặp Liễu. Khi về đến nhà nghe thím Mai nói chuyện mình mới vỡ lẽ là mình vội nghĩ sai về Liễu. Tưởng rằng về quê thì thế nào cũng trở lại Vinh, không hoc Đ.H thì cũng tiếp tục dạy BTVH cho cán bộ công nhân công ty ô tô số 8 Nghệ An một thời gian, sau đó tìm công việc mà làm. Ai ngờ về nhà ham say sưa công tác hè cho đến khi chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ xẩy ra, thành thử mình không đi đâu nữa. Sự kiện không học được ĐH khiến mình buồn bã bất mãn nên không viết thư cho Liễu đấy thôi.

- Anh Dũng biết không? - Liễu cắt ngang câu chuyện của tôi – Đêm ấy rạp hát tan tầm đứng đợi anh cho đến người cuối cùng Liễu mới về nhà. Về nghe đứa em nói thì mới biết anh có ghé và báo tin ngày mai anh về quê mới ra bến xe đấy chứ. Đêm đó do Liễu thao thức không ngủ nên dậy muộn ra không kịp trước giờ xe chạy. Ai ngờ buổi chia tay quá phũ phàng như vậy . Thật là….

- Thế lúc đó Liễu có trách móc không? Có giận mình không?

- Sao lại không giận? Hôm đó một thân một mình con gái đi đêm như vậy mà không tức à? Nhưng mà chỉ tại anh thôi, về quê như chạy trốn không bằng. Chẳng có địa chỉ, không báo trước một vài hôm ai mà không tức được. Rồi cả một thời gian về quê im hơi lặng tiếng, không thư không từ thử hỏi trường hợp anh là con gái tuổi đã trưởng thành như Liễu anh có tức không? Có dằn vặt không? Có tủi thân không?

Tôi hoàn toàn im lặng vì không có gì để biện minh cho mình được nữa rồi. Thấy Liễu có phần chỉ trích mạnh mẽ thái độ của tôi lúc bấy giờ. Tôi liền thông cảm.:

- Mình biết lỗi là tại mình, tư tưởng thủ phận đã làm mình tự nhiên ích kỷ, tự nhiên so sánh phận đời mà khép mình như con ốc biển, không dám vươn ra trước những thách thức bên ngoài, hoặc như con chim sẻ sợ đậu cành cong mà bay đi, chớ mình không nghĩ Liễu coi thường chê bai mình đâu. Thôi thì chuyện gì đã lỡ thì cho qua đi. May mà hôm nay Liễu cố tìm mình để thăm nghèo hỏi khổ, để thỏa lòng mong ước tìm lại cố nhân.

Liễu nói như cố ý khẳng định lại tâm trạng của mình:

- Lúc đó tức thì nói vậy chứ thực ra Liễu cũng rất hiểu hoàn cảnh của anh, thương anh. Cũng vì nghịch cảnh như thế mà anh phải đem lòng đoạn tình như vậy. Liễu nhớ câu nói của anh sau kỳ thi tốt nghiệp: Mai đây tốt số mình chỉ là ông giáo quèn ở một nơi lâm sơn cùng cốc hẻo lánh nào đó, không biết lúc đó có ai ngó ngàng gì đến mình không? Hôm nay dù hết sức mù mịt thông tin nơi ăn chốn ở của ông giáo quèn’ nhưng Liễu vẫn đến vấn an thầy giáo đó thôi. Một ông thầy giáo thấp nhất trong các ông thầy giáo nhưng có một vị trí hết sức quan trọng trong sự nghiệp trồng người. Nghe chị dẫn đương ban chiều kể chuyện về anh Liễu vô cùng cảm động, vì anh vẫn giữ được phong cách như hồi xưa, vẫn xử dụng kiến thức đã học cho cuộc sống như anh đã từng tâm sự với Liễu mười năm về trước.Có phải anh đã từng nói như vậy và hôm nay anh đã làm được, phải không ông giáo?

- Mình xin ghi nhận tấm lòng của Liễu đã để tâm đến mình như vậy. Và cũng có thể nói, trên đời này không có ai trọn thủy trọn chung đối với mình như Liễu. Và cũng không có ai hiểu mình một cách sâu sắc như Liễu ngoài gia đình bà con ruột thịt .

- Dù sao thì chúng ta cũng đã xong, một người một phận.

Ước mơ và quá khứ đã yên bề theo số phận. Hãy nghĩ đến xây đắp cho tương lai. Lấy quá khứ làm cho bài học hôm nay mà sống cho đẹp. Cuộc gặp mặt hý hữu hôm nay coi như quá trọn vẹn, quá đẹp là đằng khác, có đúng không anh?

Tôi cười :          

- Chà, hôm nay mình nói chuyện như các nhà triết gia ấy nhỉ. Đúng thì có đúng nhưng vẫn cảm thấy vẫn có tội với nhau .Chẳng qua đó là cái lý để tự an ủi động viên người đời mà thôi Liễu ạ.

Trăng đã khuất từ lâu sau núi Ông Tượng,,ngoài chân trời sao mai đã lấp ló xuất hiện, nhấp nháy như con mắt thiên thần dòm ngó người trần sau một đêm dài ngon giấc. Đến lúc này tự dưng Liễu không nói năng gì nữa, nét mặt u uất khó hiểu. Chợt nàng nhớ lại kỷ niệm xưa chăng? Hay nàng mệt ? Tôi dục Liễu .

- Thôi Liễu đi nghỉ một tý để ngày mai còn đón xe.

Liễu khoát tay nói một cách chua chát:

- Không sao đâu anh. Mười năm thức một đêm thấm tháp gì đâu? Nếu như ngày mai chưa về thì cũng nên nghỉ ngơi một tý. Nhưng chỉ còn đêm nay nữa thôi, ngày mai ta lại chia tay, mà ngày gặp lại thì không thể hẹn trước. Vả lại niềm sung sướng được gặp lại nhau hôm nay như một viên thần dược làm cho vết thương lòng không còn rỉ máu, làm cho ta quên đi nỗi mệt mỏi âm ỉ bấy lâu nay- nàng thở dài – Thế là không còn gì nữa để bận tâm suy nghĩ, để dằn vặt …..để đường ai nấy đi.

Cũng vừa lúc Nghĩa thức dậy bước ra nhắc nhở:

- Hai anh em không đi ngủ à ? Sắp sáng mất rồi còn gì nữa. Thế mấy giờ xe ra chị Liễu?

- Tám giờ chị ạ!

- Thế thì nên chuẩn bị cơm ăn lúc bảy giờ là vừa. Đây xuống đó mất nửa tiếng rồi. Sáng mai anh Dũng đưa chị Liễu xuống đón xe chứ?

- Em cảm ơn chị ! Nếu anh không bận?

Tôi cười :

 - Hà hà, có bận thì cũng phải đi để trả cái nợ mười năm về trước chứ.

Nghĩa thêm vào :

- Và cả công chị Liễu vào đây nữa chớ anh Dũng.

Cả ba cũng cười vui vẻ….

Xa xa từ các xóm xung quanh, gà đã cất tiếng gáy mỗi lúc mỗi rộn rã. Phía chân trời đằng đông đã hé lên màu hồng mỗi lúc mỗi hồng hơn. Sức sống của thiên nhiên, cả của con người một ngày mới lại bắt đầu.

...Tôi đưa Liễu xuống đường Q L đón xe. Đã quá lâu rồi, sáng nay tôi lại được đi bên nàng. Dù không phải trên đường phố dạo chơi, hay trên đường đến trường ở Vinh năm ấy, nhưng trong lòng hôm nay vẫn bồi hồi xao xuyến. Qúa khứ hiện về mồn một trước mắt khiến tôi thơ thẩn bước đi. Liễu vẫn thỏ thẻ bên tai tôi như hồi đi học:

- Liễu hỏi anh Dũng nha . Ng ..ày … ấy anh không phát hiện ra điều gì à?

- Về điều gì … nói cụ thể xem?

- Thì v..ề t..ình cảm đó.

- À có chứ Liễu.Thực tình thì Liễu đã tạo ra cho mình nhiều cơ hội để thổ lộ tình yêu nhưng mà mình cứ sờ sợ thế nào đó, nên mình không dám nói. Thú thực lúc đó mình rất yêu Liễu, yêu một cách say đắm nồng nàn lạ kỳ. Nhiều lần mình định nói nhưng không sao nói được. Do nhát gan, do sợ Liễu phản ứng hay sao ấy mà mình không đủ sức vượt qua rào cản của định mệnh tình yêu đó thôi.

Liễu đi sát lại bên tôi để tránh những đoạn đuờng sói lở. Bằng một cử chỉ thân tình, nàng cầm lấy tay tôi thật chặt rồi nói:

- Anh có nhớ hôm đi tham quan lò cao bên núi Quyết ở Bến Thủy không? Chính hôm đó là Liễu cố tình đi chậm lại cách xa bạn bè trong lớp, để chúng mình nói chuyện cho thoải mái đó mà. Nhưng mà đi bên nhau gần ba cây số mà anh cứ hết kể chuyện “Tố Tâm”của Hoàng Ngọc Phách đến “ Hồn bướm mơ tiên” của Khái Hưng và Nhất Linh chứ có nói gì về phần mình đâu ?

- Muốn nói nhưng mà không nói được đấy chứ. Liễu nghĩ xem đường học hành thì chưa đến đâu vào đâu. Đường công danh thì mịt mờ u tối. Trong lúc đó thì Liễu là một đối tượng sắp kết nạp vào Đảng, lại còn con em cán bộ, con em miền Nam tập kết, tiền đồ tương lai rạng rỡ vô cùng thì làm sao mà mình sánh vai đi chung với Liễu trên một con đường. Dù Liễu có thương mình vượt qua hàng rào vô hình ấy để xây đắp hạnh phúc với mình thì có lẽ mình chỉ là hàng rào cản trở tương lai sự nghiệp của Liễu mà thôi. Lẽ nào kéo Liễu đi chung một con thuyền mà người cầm lái chỉ là một con người không có tiền đồ, không có tương lai nào hết. Liễu thấy có phi lý hay không?

Nàng không đồng tình cách lập luận của tôi :

- Nói như anh thì tình yêu cao cả ở chỗ nào?

Nói xong hình như quá bực bội nàng buông tay tôi ra. Tôi cố níu lại:

- Có như vậy thì hôm nay Liễu cũng có hạnh phúc đấy thôi. Có chồng cùng làm một cơ quan, có con trai đầu lòng, thế là nhất còn gì nữa…?

Tôi chưa kịp hết lời nàng nói như hét một cách đau đớn:

- Chồng nào…? C..on nào ? Đó là em nói d..ối, em nói dối….Có chồng, có con làm sao mà em bỏ đi vào đây được nữa. Thế mà anh tin được à? Anh không nghe người ta hát: “Có chồng bỏ nguyệt bỏ hoa. Có con thì bỏ bạn xa bạn gần ”  đấy sao? Anh ..anh về..về đi!

Nàng vùng ra khỏi bàn tay tôi một cách mãnh liệt, không ngờ chân nàng dẫm lên một đám sỏi trên mép đường lở do nước chảy tạo thành, khiến cho nàng mất đà, chúi người mất thăng bằng xuýt ngã xuống đường may mà tôi kịp níu tay nàng, đỡ lấy người nàng vực dậy gọi tên nàng một cách hoảng hốt:

- Liễu ! Liễu! Em có sao không?

Tôi quậy người tỉnh dậy, mồ hôi ướt đẫm cả thân mình. Đầu óc lùng bùng khó chịu, mệt lả tay chân. Định thần một hồi,thì ra một giấc mơ. Một giấc mơ đẹp hay là xấu cũng không biết nữa.

Chỉ biết đó là một giấc mơ thật sự, không chế tác, không bịa đặt gửi vào tập hồi ký :ĐỜI HỌC TRÒ CỦA TÔI . Còn nguyên nhân vì sao mà thấy chiêm bao thì tất cả chúng ta đã biết . Nhưng ít nhiều đều có liên quan đến mỗi một cuộc đời bản thân chúng ta cả đấy.

HẾT