HỒI KÝ ĐỜI HỌC TRÒ CỦA TÔI - P22

 22 – NIỀM VUI MỎNG MANH

Ngày hôm nay nghỉ học nên tôi dậy muộn .Trời mùa đông , đã hơn sáu giờ mà chỉ hơi mờ mờ sáng .Gió bấc thồi nhẹ nhưng khô hanh lạnh buốt thấu xương .Ngoài đường phố, sáng nay khác hẳn mọi ngày, người thưa thớt đi lại , vì hôm nay là ngày lễ Noel .Các cơ quan và trường học đều nghĩ lễ kết hợp với cái rét giữa mùa đông chí nên ai cũng dậy muộn , trễ nải .  

Thường thường những ngày chủ nhật hoặc nghĩ lễ như thế này gặp trời nắng hoặc ấm áp thì hai anh em tôi và chú Thanh tranh thủ ra hồ cổng Nam mộ Đội Cung lấy rong về cho lợn ăn hoặc đi xuống Bến Thủy mua vài bao mạt cưa về thổi. Dì tôi tuy già , khô gầy song còn khỏe và siêng làm lụng , ít khi đau ốm . Ngoài việc nấu ăn chợ búa hai bữa cho cả gia đình bảy tám miệng ăn Dì còn lo chăm chút hai đứa cháu nội tuổi mới một ,  hai . Thế mà vẫn còn  nuôi gà thả lợn để cuối năm có một cọc tiền đỡ phần vất vả cho con cháu .

Được nghĩ học vả lại không phải làm gì tôi đến nhà Huỳnh Liễu chơi cho khuây khỏa ,hẹn nàng tối đến nhà thờ xem không khí Noel cho biết .

Nhập học đến giờ đã sang học kỳ hai tôi chỉ đến nhà Liễu có ba bốn lần với các lý do đại loại như trao đổi bài vở , đưa Liễu tấm bản đồ nàng nhờ tôi vẽ hoặc đến nghe radeo tin tức chống C.N.X.L ở Liên Xô vào buổi tối thứ bảy hàng tuần , mặc dầu trước đó nàng đã có đôi lần ngỏ ý mời tôi đến nhà chơi từ đầu năm học .Thực ra tôi đã để ý đến nàng ngay  những ngày đầu vào học ,vì nàng có khuôn mặt hiền hậu dể thương .Tuy không có làn da trắng mịn nõn nà, dáng đẹp mỹ miều đoan trang thục nữ như Thanh Hà , song ngược lại , nàng có đôi lưỡng quyền đầy đặn và cao làm cho cặp mắt có phần hơi chìm tăng thêm phần kín đáo thùy mị thân gái nữ nhi , cộng thêm nước da trắng nhưng không sáng , thân hình nhỏ nhắn , " điệu gầy như trúc " khiến cho ta có cảm giác nàng đẹp một cách dân dã , tự nhiên lạ thường .

Theo Thanh Hà kể cho tôi nghe nàng thuộc diện con em miền Nam tập kết  quê ở Huế .Năm1954 theo cha ra miền Bắc .Mẹ đã qua đời ở quê nhà khi H.L tuổi mới mười hai .Sở dĩ nàng học lại lớp mười là vì năm ngoái nàng không thi tốt nghiệp được do cơn bệnh ập đến bất ngờ .Ngày vào thi lại là ngày nàng đang nằm trong bệnh viện với cơn sốt liên miên .    

Khi tôi mới bước chân vào cổng mấy đứa em của nàng cùng cha khác mẹ đã reo ầm lên :

- Chị Liễu ơi mau lên , anh D. đến rồi đây này .

Rồi nhanh nhẩu quay qua tôi kể lể như kể tội :

- Chị mới ngủ dậy thôi anh ơi , hồi đêm anh không xuống , chị la em đó  .

Những câu nói ngây thơ của mấy đứa em kiểu coi mình như người trong nhà , người anh ruột thịt làm cho tôi chột dạ bở ngỡ vô cùng . Đang định hỏi vì sao bị chị Liễu la thì đã nghe tiếng Liễu từ trong buồng đi ra , nhăm nhe , mắng yêu mấy đứa em của mình :

- Này này , đừng có nói bậy nha . Anh đừng có nghe nó .

Cô em lớn phụng phịu :

- Th..ì , thì tối qua chị nhắc anh D. sao không xuống chơi , e..m nói trời lạnh thế này anh ấy xuống sao được . Chị la em : “ Em biết gì mà nói , người ta có việc cần mới nhắc chớ bộ ” .

Nghe em nói như đi guốc vào trong bụng mình lấy làm đỏ mặt nên đấu dịu , quay lại nhìn em nguýt lườm một cái thật dài :

- Thôi ...đi vào mà quét dọn sau bếp cho chị .

Cuộc đôi co của hai chị em khiến tôi ấm lòng nhưng đầy phân vân bối rối  . Tôi nói với L. cho không khí ôn hòa trở lại :

- Có việc gì cần nói với mình phải không Liễu ?

Nàng kéo ghế trách dỗi :

- Thì anh ngồi đi đã , ai lại đứng mãi như thế .Có chuyện cần người ta  mới nhắc chớ .Chuyên quan trọng lắm đó .Nhưng mà thôi , không nói nữa . Con quỷ nó làm lộ chuyện mất rồi .

Chuyện gì mà quan trọng thế nhỉ - tôi suy nghĩ – riêng hay chung , dữ hay lành .Trong lòng tự nhiên đâm ra bồn chồn lo lắng. Để cho nàng không làm khó dể , tôi đành xoa dịu với nàng :

- Thì hôm qua mình cũng định xuống chơi để bàn với Liễu một việc nhưng mình nghĩ ngày mai đi cũng được , vì nghĩ học mà .

Câu nói vô tình nhưng cũng làm cho đối phương sinh ra tò mò muốn biết , cuộc cờ như lật ngữa bàn tay .Liễu trao cốc nước cho tôi rồi lại dịu giọng :

- Anh nói trước đi , chuyện gì đó anh ?

Được dịp tôi làm khó :

- Không , Liễu nói trước đi , Liễu mong mình tối qua kia mà .

Nàng kéo ghế ngồi đối diện ,nhìn tôi như có phần do dự , nữa như muốn nói ,nữa như không muốn .Đoạn nàng không nhìn tôi nữa mà đưa mắt ra sân nhìn vào không gian trầm ngâm im lặng , thoáng trên nét mặt một nỗi buồn man mác ưu tư .Tôi nóng ruột khẻ nhắc :

- Sao vậy ,nhìn nét mặt của Liễu mình đoán có gì hệ trọng có phải không ?

 Nàng vẫn nhìn ra khoảng sân trống vắng không có gì đáng phải nhìn ngoài mấy cây phi lao cao vút đang rì rào ,réo rắt bởi cơn gió lạnh mùa đông thổi mạnh . Im lặng ... Nặng nề im lặng mấy phút trôi qua .Bỗng nàng quay lại nhìn tôi hai mắt đăm đắm :

- Có hai điều mà Liễu không muốn nói ,nhưng vì mến anh , thương anh Liễu không thể dấu kín trong lòng như người ta hay dấu vì sứ mệnh phải trung thành .

Tôi lại càng khó hiểu , giục nàng :

- Thì Liễu nói đi sao lại loanh quanh mãi thế .Có gì mà sứ mệnh và không sứ mệnh làm mình khó hiểu quá đi thôi .

Nàng cúi mặt nhìn xuống bàn chậm rãi :

- Trong hai điều thì điều thứ nhất là điều nguyên tắc chứ chẳng có gì sứ mệnh to lớn như Liễu đã nói đâu .Còn điều thứ hai mới là điều đáng s..ợ. Sợ anh buồn nên không muốn nói .Không phải cho anh mà ngay cả Liễu đây cũng buồn và tiếc cho anh nhiều lắm .

Liễu dừng lại ngước mắt nhìn tôi như muốn xem tôi có phản ứng gì không .Thấy tôi im lặng , nàng nói tiếp nhưng nhỏ hơn :

- Anh ạ ! chiều qua trong cuộc họp chi đoàn có đưa anh ra xét duyệt đoàn viên đế chuẩn bị kết nạp đoàn trong dịp chào mừng ngày Đảng ra đời sắp đến .Nói chung không có ai phản ứng gì về tư cách đạo đức tác phong ,kết quả học tập của anh nhất là tinh thần trách nhiệm công tác tốt ,hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc mà chi đoàn ,lớp giao phó .Chỉ có một vài cá nhân cho rằng anh thiếu chan hòa với bạn bè mà thôi .Vấn đề này Liễu đã có ý kiến phân tích và được đa số đồng tình ủng hộ .

Tôi cười xòa rõ to :

- Hà ..hà.. Cảm ơn Liễu ,như vậy l..à  là  mình được kết nạp vào đoàn chứ gì ?

Câu hỏi đột ngột ,âm vang hơi lớn khiến cho Liễu thay đổi sắc mặt mà nhìn tôi tỏ vẻ lo ngại pha chút sợ sệt .Nàng đã hiểu hết ý câu nói của tôi không có gì là phấn khởi mà còn mang nặng hàm ý chua chát là đằng khác .Nét mặt nàng xịu đi một cách thảm thương như tàu lá chuối giữa nắng trưa hè .Ân hận cho câu nói bốp chát của mình , tôi nói tiếp để trấn an lòng nàng:

- Liễu ạ ! Cho mình xin lỗi đã làm Liễu buồn .Mình nói thật lòng đấy .Mình cảm ơn Liễu nhiều lắm .Thứ nhất là Liễu đả bênh vực mình , mà đó là bênh vực đúng chẳng có thiên vị hoặc cảm tình cá nhân nào hết .Vì làm người ai mà chẳng có nhược điểm này , khuyết điểm nọ ,có thể do hoàn cảnh cuộc sống ,có thể do bẩm sinh , tố chất con người khi sinh ra .Xét cho cùng ,đánh gía một con người đâu  có dể dàng gì .Phải xem những khiểm khuyết đó nó có làm nguy hại đến công việc chung hay không ? Nhưng mà Liễu ơi ! linh tính cũng như những trải nghiệm năm sáu năm về trước trong nhà trường , trong cuộc sống đã cho mình biết vận mệnh và tương lai của mình rồi .Mình không bao giờ thành công trong lĩnh vực chính trị và cũng không có một nấc thang nào cho mình leo trèo và lên cao .Liễu cứ vui vẻ đi ,đừng tiếc nuối gì cho mình mà ảnh hưởng đến bước đường phấn đấu của bản thân .Sở dĩ mình nói như vậy vì mình hiểu tấm lòng của Liễu .Nếu không hiểu thì làm sao mà mình thân và mến Liễu được ,mình lấy sự học của Liễu mà làm mốc phấn đấu cho mình vươn lên đó thôi .Điều này hình như  đã có một lần mình tâm sự với Liều .Đến nỗi chuyện có một lần trong giờ học mình xuýt bị thầy cho điểm hai vì mãi ngắm mái tóc dài đen mượt của Liễu chạy dài suốt sống lưng trên nền áo trắng mà không chú ý nghe thầy giảng bài ,mình cũng kể cho Liễu nghe đấy thôi .Qua đó đủ để biết mình không mặc cảm , không tự ti  . Nói cách khác là không sợ xấu hổ .

Liễu rót thêm cho tôi cốc nước :

 - Anh uống đi cho ấm bụng .Nghe anh nói mà trong lòng yên tâm trở lại .Liễu cứ sợ anh buồn ,sợ anh cho Liễu bốc đồng đem chuyện người khác để mà ... Tôi giơ tay khoát không cho Liễu nói thêm :

- Thôi thôi mình không bao giờ nghĩ xấu như Liễu nói đâu . Nếu vậy mình đâu còn là thằng Dũng , đâu còn là bạn của H.L nữa . Ta xúy xóa mọi suy nghĩ không tốt cho nhau . Phải coi đây là xuất phát từ lòng quý mến tôn trọng lẫn nhau Liễu nhé .   

Thấy nét mặt của nàng rạng rở hẳn lên tôi tiếp tục để cho nàng yên tâm không bận lòng lo ngại nữa :

- Như vậy ta không nên bàn cải vấn đề này nữa . Liễu hãy đồng ý với Dũng câu tâm niệm của mình : Dũng luôn tâm niệm rằng làm một thanh niên tốt còn hơn làm một đoàn viên tồi .Nghe ra thì có vẻ như bất mãn ,song thực hiện cho được thì không phải dễ .Cuộc sống muôn mặt ,nhiều cặm bẩy khôn lường ,ai đoán được chữ ngờ có phải không hả Liễu .Dũng đã từng vấp , và nếm trải trong cuộc đời , cả những năm học tập và tham gia hoạt động .Thôi nha ,Liễu cười lên cho mình vui nào .

Từ nảy đến giờ nàng chỉ nghe tôi nói ,lòng còn thẩn thờ bao nổi suy tư .Nghe tôi nói “cười lên” nàng giật mình trở về thực tại , nhoẻn một nụ cười tươi như hoa hồng nở buổi sớm mai , thốt lên như một con chiên ngoan đạo : Dạ !

Tôi uống thêm một cốc nước do nàng trao rồi bất ngờ hỏi :

- Thôi chết , mải nói chuyện mà quên hỏi hai bác đi đâu , hôm nay là ngày lễ cơ mà ?

- Dạ Ba và Dì đi dự đám cưới con của người bạn ở tận Yên Thành kia, chắc sắp về rồi đó

Nói thêm vài chuyện vui thấy đồng hồ điểm mười giờ , tôi đứng dậy bắt tay cáo từ ra về :

  - Thôi mình về Liễu nhé !

Nàng đứng dậy tiễn tôi ra tận cổng , bỗng nàng dừng lại níu lấy tay tôi :

-  Sao khi nãy anh có chuyện gì định nói với Liễu cơ mà ?

Một tay nàng vẫn níu chặt tay tôi như đòi nợ , tay kia níu lấy áo day day thúc giục :

- Nói đi , không nói không về !

Tôi ấp a ấp úng vì không muốn nói :

- Th..i  thì mình nói đó chỉ là ..

- Không được , định ăn gian người ta à ?

Tôi đành chịu thua :

- Ờ , định hẹn Liễu tối nay Noel lên nhà thờ Cầu Rầm chơi cho biết đó mà  .

-  Có vậy mà cũng không chịu nói . Ờ tối nay Liễu đợi anh ở đây nhé .

Lúc này nàng mới chịu buông tay tôi ra , đoạn kéo cổng và nhắc lại thật to :

- Tối nhé , Liễu đợi anh đó .

Trên đường về nhà gió bấc thổi hun hút, lòng tôi tràn đấy cảm xúc lộn xộn. Buồn vui và cả hồ nghi lẫn lộn. Sự buồn về việc kết nạp đoàn thì đã quá bình thường , vì đâu có phải lần này. Tôi biết sau tiếng nói “ nhưng ” của Liễu đích thị là lý lịch gia đình còn có lý do nào khác. Xưa nay nó như số hiệu phạm nhân đeo trước ngực để người ta chụp ảnh làm hồ sơ hoặc in vào áo phạm nhân đã thành  tù phạm để thay tên họ khi họ gọi. Nó như cái gông đeo đuổi mấy năm nay làm cho tôi bao phen hụt hẫng. Chịu bao nhiêu thiệt thòi , bao đoạn trường chán ngán khúc nôi. Vẫn biết đã thành thông lệ nhưng mà đến khi ai đó khơi lại  tránh sao khỏi nổi chạnh lòng.

Còn niềm vui thì quá đỗi mong manh .Thoạt tiên qua chuyện đôi co của hai chị em Liễu như một tia sáng hé lên , cảm nhận mình đã được Liễu dành cho mình một góc trong trái tim của nàng .Là một thanh niên được người con gái lưu tâm để ý,làm sao mà không rung động , bồi hồi xao xuyến . Đó là tín hiệu tốt song có được như ý hay không lại là một chuyện còn dài  .

Thoạt nhớ lại chuyện vợ chồng thầy giáo Đệ ở Đồng Hới là một chuyện tình rạn nứt chân chim như mặt ruộng gặp nắng hạn mùa hè .Vì hai người hai thái cực khác nhau. Một bên là giáo sư thời Pháp thuộc, đầy năng lực uyên bác. Một bên là cán bộ nhà nước đảng viên trình độ văn hóa cấp một.Hai chính kiến, hai trình độ cộng thêm sự sĩ diện, sự an phận của mỗi người làm sao mà sống chung êm thuận trong một gia đình.Cuối cùng họ cũng phải chia tay. Đã về đến nhà mà chưa hết phân tâm, tôi lấy nhật ký ra ghi . Đó là việc làm xưa nay vào những khi thấy trong lòng bất an khó chịu:

     25-12 - 1961

  Liễu ơi ! Nói làm sao đây cho Liễu hiểu .Đành phải tự dối lòng thôi .Yêu mà lại tìm cách tránh xa thì đau khổ biết nhường nào . Yêu mà không dám thổ lộ , vì tất cả lý do không đủ thuyết phục trái tim nồng hậu, tha thiết yêu người của Liễu,và vô cùng sáng suốt nhạy cảm đạo đời , không dể gì đánh tan tư duy chững chạc của nàng được.Liệu ta có thể từ bỏ được không vì hồn ta cũng đang nặng lòng như nàng kia mà ? Không , chỉ cho phép ta tối nay trong dịp Noel này nữa mà thôi .Còn sau đó …lạy chúa A men .  

…. Sau lễ Noel tôi về quê ăn tết và làm lý lịch , hồ sơ xin thi đại học .Trở lại Vinh thì tự nhiên tôi bị bệnh .Chân phải không nhắc nổi một bước .Từ giường đến bàn học phải lần từng bước một , vịn cột mà đi .Đã hai ngày nghỉ học nhớ bạn nhớ trường và lo lắng cho ngày thi thử tháng sau . Không khéo phải đi bệnh viện mất thôi .Khi sáng nghe  thím Mai nói đang tìm mua thuốc tiêm cho Bác ,không biết có lành không . 

Tôi gắng ăn vài bát cơm rồi đi nghỉ sớm .Nằm đó ,nhưng vẫn mở sách ra xem những bài hai ngày không đến lớp .Gấp sách định nhắm mắt nhẩm bài lịch sử thì thoạt nhiên thấy Liễu và Thanh Hà đứng ngay cạnh giường tôi nằm lúc nào không biết .Tôi lúng túng lồm cồm ngồi dậy . Liễu giữ lấy vai tôi khẩn khoản :

- Anh nằm đi đang mệt mà ! Đau ốm thì nghĩ cho chóng khỏe ,tranh thủ lắm thế ?

Tôi gỡ tay Liễu ra chỉ vào góc giường  :

- Hà, Liễu ngồi tạm đây đi mình không sao đâu chỉ đau chân thôi mà, không hiểu bệnh gì mà lạ lùng thế không biết.Chân phải không nhấc lên được , bước không nổi đau lắm .

Hà nói :

- Chắc là đau khớp ít hôm là khỏi thôi anh ạ !Thế anh đã tiêm thuốc gì chưa?

- Nghe thím Mai vợ thầy Tịnh nói đang tìm mua thuốc gì đó. Thím là y tá cơ quan Lâm nghiệp nên mình không phải đi bệnh viện.

Liễu động viên tôi :

- Thế thì tiện quá ,có thuốc kháng sinh cao, chỉ cần vài lọ là khỏi thôi anh à .

- Hà ơi ! Nhờ Hà mang khay nước trên bàn xuống đây cho mình với .Ta ngồi đây nói chuyện , uống nước cũng được nhỉ .  

- Liễu nhanh tay hơn đứng dậy mang khay nước đặt xuống giường vui vẻ nói :

- Thôi thì " tiền chủ hậu khách " xin mời anh uống trước .

Tiếp ly nước trên tay Liễu tôi cười :

-" Tiền khách hậu chủ " chứ .Ai lại thế , mời hai bạn cùng uống . Mấy hôm nay ở lớp có gì vui không  ?

 Lại chỉ có Liễu chủ động :

 - Bình thường thôi anh ạ – rồi quay sang Hà – Nghe đâu có phải năm nay trường mình tổ chức diễn kịch phải không

 Hà nói nhỏ chỉ vừa đủ cho Liễu nghe :

 - Nghe đâu có ,  nhưng mà ..

 Liễu cố ý nói to cho tôi cùng nghe :

 - Theo Liễu lớp mình diễn lại vở kịch : “ Cái máy chém ” là hay nhất . Năm ngoái Liễu cũng được diện mời xem trong dịp dự Đ.H đoàn toàn thị xã .Vở kịch cảm động lắm mà lại diễn hay nữa , như là diễn viên chuyên nghiệp đó .

 Hà đưa mắt lườm Liễu :

  - Cậu quá khen rồi đó .

Liễu nói giọng như Huế : - Sao lại quá kheng , có răng thì mình noói rứa , có phải không anh Dũng hí ?

Tôi chỉ cười không trả lời ,vì câu nói của Liễu đối với tôi nó mang nhiều hàm ý khác .Chưa dừng lại ở đó Liễu nói tiếp :

- Mà các vai kịch khéo chọn nữa . Đỗ Đình Minh vai to người khỏe dáng dấp như Từ Hải  “ Vai ba thước rộng ,người mười thước cao ” . Đóng vai đại tá ngụy hợp ghê .Còn anh Dũng nhà báo đeo đôi kính cận , bận com lê trắng , cổ mang cà vạt , y chang như nhà văn  .Còn Thanh Hà khỏi nói , dáng dấp nữ sinh lộng lẩy trong vai Diễm chịu nhiều đau khổ ,quá hợp với nét buồn khuê các , tuyệt vời . Hai anh chị thật là cân đôi ." Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười " không chê đâu được . 
Hà đấm vào lưng Liễu một cái rầm , nàng vẫn chưa tha :

 - Anh Dũng không thấy hút thuốc sao anh lại diễn bộ tài thế . Chắc hôm đó mấy đốt ngón tay của anh không khéo bị bỏng , Liễu thấy que diêm cháy tận ngón tay kia mà .

Tôi cười :

- Thì cũng phải chịu nóng , chịu nóng thật sự mới lột tả được nội tâm của nhân vật .Có thế mới nói lên được sự quan tâm tận tình đối với nổi đau mất mát của người tình .Mà lúc đó không hiểu tai sao mình lại có cử chỉ đột biến bất ngờ như vậy .Mà cũng do Hà nữa , Hà thể hiện quá hay nên mình cũng hứng lên như thật .

Hà đỏ mặt quay đi dấu diếm nỗi vui mừng khi Liễu và tôi có lời khen ngợi .Còn Liễu cũng thay đổi sắc mặt sau câu nói của tôi  rồi đứng dậy nói :

- Thôi hai đứa đến thăm anh một tý ,còn về học bài nữa .Anh cố gắng thuốc men cho mau bình phục nhé .

- Hà xin  chào anh .Chúc anh mau bình phục .

Tôi đưa tay cho hai nàng bắt , vẻ ái ngại :

- Hai bạn về , xin lỗi vì không thể triển chân hai bạn được , thông cảm cho Dũng  nhé .

- Không có chi .Hẹn ngày gặp lại !

Đợi hai nàng đi xong tôi lại đặt mình xuống giường đưa mắt nhìn lên mái nhà mung lung suy nghĩ .Tiếng con thạch sùng trên mái nứa kêu chét chét như ai đó gọi lên tiếc tiếc..