Dấu chân người tìm đất
( Hoạt cảnh thơ )
Vài dòng tâm sự trước khi theo “DẤU CHÂN NGƯỜI TÌM ĐẤT”
Làng Lý Hòa ngày nay dân cư đông đúc, trù phú,ấm no và hạnh phúc.Nhà cửa cao tầng san sát, đường xá bê tông phẳng lỳ sạch sẽ. Các công trình tâm linh : đình, chùa, nhà thờ, đài tưởng niệm được phục hồi xây dựng lại tôn nghiêm to lớn. Nhà trường , bệnh xá cũng được xây dựng khang trang mát mẻ. Tàu thuyền , chợ búa hoạt động quanh năm nhộn nhịp sầm uất. Vì vậy, được nhiều người ví Lý Hòa như một thành phố biển. Đó là một điều hết sức vinh dự và vô cùng tự hào cho những ai là người con của quê hương Lý Hòa.
Là người con của quê hương được thừa hưởng những gì Ông Cha để lại, lòng tôi vô cùng biết ơn và muốn tìm hiểu,ghi lại cội nguồn lịch sử khai cơ lập nghiệp xây dựng một làng quê của Ông Cha để sau này giàu đẹp như vậy.
Nhưng rồi lực bất trọng tâm, sự học có hạn,sử liệu để lại quá ít, hoặc là do chiến tranh tàn phá mất mát đi nhiều , cho nên việc hiểu biết có phần hạn chế, nhất là thời kỳ tiền sử , thời kỳ để có một Làng Cô tiến đến Cô Thuận Bắc ..Lý Ninh.. Lý Hòa. Thành thử chỉ nắm được chính xác giai đoạn làng mang tên Lý Hòa, giai đoạn Ông Cha chúng ta từ quê hương Cương Gián, Hà Tĩnh vào đây mà thôi.
Vi vậy, theo “Dấu chân người tìm đất” cũng chỉ ghi lại thời kỳ ông cha chúng ta từ Cương Gián vào chứ không phải thời kỳ trước Cô Thuận Bắc
“Dấu chân người tìm đất” chủ yếu dựa vào sử liệu gia phả các tộc họ trong làng , của họ Hồ Đức Trạch, đặc biệt là họ Hồ Cương Gián Nghi Xuân Hà Tỉnh. Ngoài ra qua các lời kể của các vị trưởng lão làng ta về phong tục tập quán, về quân hệ mật thiết từ lâu của hai địa phương v .v.
Với lòng yêu quê hương tha thiết,tôi viết hoạt cảnh thơ : “Dấu chân người tìm đất” nhằm để được tri ân công lao trời biển của các bậc tổ tiên đã có công khai cơ , hoặc là tiếp nối các bậc đi trước xây dựng quê hương,chứ không dám coi đây là một sử liệu thành lập làng .
Kính xin các bậc tiên linh :Thánh hoàng,Thái thủy tổ các dòng tộc trong làng tha thứ sự hụt hững thiếu xót về nguồn cội tiên tổ, về lịch sử quê hương
Thay cho ba nén nhang. “Dấu chân người tìm đất” là lễ vật nhỏ xin được thành kính dâng lên các bậc tiên linh lòng biết ơn vô hạn nhất về việc đã có công tìm kiếm khai sơn phá thạch, bồi đắp xây dựng để lại cho con cháu mai sau.
Kính xin bạn đọc coi đây là câu chuyện được hư cấu văn học mang tính giả sử mà tha thứ những gì sai sót trên bước đường tìm kiếm, ghi chép “Dấu chân người đi tìm đất” của Cha Ông.
Lý Hòa tháng 8 năm 2009
Ngọc Dũng
DẤU CHÂN NGƯỜI TÌM ĐẤT
NHÂN VẬT : - Anh HỒ
- Chú Hải (Em anh Hồ)
- Bà Nguyệt (Mẹ anh Hồ)
- Chị An ( Vợ anh Hồ )
- AnhNguyễn ( Người cùng xóm )
- Anh Hoàng ( Người cùng xóm )
- Anh Phan ( Người cùng xóm ) - Hai bà cháu ăn xin
Cảnh I : Biến động
Cảnh trí : (Tại sân nhà anh Hồ vào một buổi chiều thu,anh Hồ trong nhà bước ra với một rổ câu trên tay.Anh ngồi cặm cụi gở câu thì hai bà cháu ăn xin quần rách rưới đi vào. Nhìn quanh một lượt nhẹ nhàng ngồi xuống trước mặt anh Hồ, giọng thì thào năn nỉ )
Bà ăn xin : - Xin bác có gì ăn cho bà cháu tôi !
Anh Hồ : (dừng tay,ngẩng đầu nhìn hai bà cháu, đứng dậy đi vào bếp, sau đó đi ra nói với hai bà cháu) :
Bà ơi nhà còn nắm gạo với mấy củ khoai
Của ít lòng nhiều nghèo khó với nhau
Chẳng hay hai bà cháu ở tận nơi đâu
Gia cảnh thế nào mà một già một trẻ ?
Bà ăn xin : - Cảm ơn bác ,quê cháu ở tận thành Nam
Gia đình chẳng còn ai nữa cả
Bố mẹ cháu qua đời vì dịch bệnh đầu năm
Một già một trẻ dắt díu xin ăn
Đi đến đâu cũng thấy tang thương đói khát
Cảm ơn bác đã cho bát gạo
Giờ xin phép bác hai bà cháu tôi đi
(Với cháu) Cháu ơi ! ra quán chợ bà nấu cháu ăn
Tội nghiệp cháu tôi mấy ngày nay nhịn đói
Anh Hồ : - (Nhìn hai bà cháu lắc đầu ái ngại )
Ôi Đại Việt giang sơn gấm vóc
Đã bao đời kiến quốc vững bền
Mà giờ đây hai chúa Trịnh Nguyễn phân tranh
Lấy sông Gianh làm nơi chiến tuyến
Để đất nước lâm nguy, để hận thù thế kỷ
Khiến muôn dân trăm họ lầm than
Bao đầu rơi máu đổ xương tan
Phơi trắng xóa nơi xa trường trận mạc
Ở đằng ngoài dân tình đói khát
Hạn hán mất mùa dịch bệnh triền miên
Dân bỏ đi phiêu bạt tứ xứ khắp miền
Cõi Nghệ An đìu hiu vắng vẻ
Ở đằng trong quan quyền lính lệ
Đua đòi nhau sống phú quý giàu sang
Chúng thi nhau vơ vét bạc vàng
Tiếng mõ thuế sưu cầm canh thâu đêm suốt sáng
Ở Cương Gián ta đây cùng chung số phận
Làng biển nghèo đói khát héo hon
Nhà có bữa rau bữa cháo còn hơn
Nhà không có, trẻ con khóc khàn hơi thâu đêm suốt sáng
Mấy ngày trước đây có đoàn quân lương bị nạn
Dân làng đổ xô ra lấy gạo về ăn
Vẫn biết đây là gạo của triều đình
Vì đói quá hóa liều không thì chết đói
Ôi khủng khiếp cuộc sống như treo đầu sợi tóc
Sống hôm nay mà chẳng biết ngày mai
Kiếp con người chẳng khác con hoẵng con nai
Lầm lũi rừng sâu bốn bề giăng bẫy
(Có tiếng mõ cốc, cốc,tiếng loa vang lên)
Tiếng loa : Loa , loa , loa
Làng trên xóm dưới
Thượng hạ hai bên
Nghe lệnh quan truyền
Triều đình chiếu xuống
Có đoàn quân lương
Chẳng may bị nạn
Dân làng Cương Gián
Lấy gạo về ăn
Phạm tội phi quân
Mau mau đem trả
Nội nhật ngày mai
Ai mà đơn sai
Chiếu theo luật hình
Đem ra trị tội
Anh Hồ :- ( hoảng hốt )
Chết , chết thật rồi, không thể nào thoát được
Chết , chết thật rồi, không thể nào thoát được
Gạo ăn rồi lấy gì mà trả lại đây
Không bị xử chém thì cũng khổ sai
Tai họa đến làm sao sống nổi
Chú Hải : (Hoảng hốt chạy vào) -Anh ơi!
Em đang bắt cua ngoài Bàu Hộ
Thấy dân làng đôn đáo chạy ngược chạy xuôi
Em hỏi chẳng ai nói một lời
Liền chạy về đây hỏi anh cho biết
Anh Hồ : - Chú à ! Vừa rồi có lệnh trên ban xuống
Nội ngày mai có lệnh bắt giam
Những nhà nào lấy gạo về ăn
Không mang trả cho triều đình chú ạ
Chú Hải : - Ôi, gạo đâu mà trả
Bây giờ tính thế nào hả anh
Chứ bị bắt thì thịt nát xương tan
Không thì cũng chết nơi sa trường trận mạc
Anh Hồ : - Phải đó , vì đây là lương thực triều đình đưa ra trận mạc
Người nào đụng vào là phạm tội phi quân
Anh tính chỉ có trốn đi may ra mới thoát
Chú Hải : - Nhưng trốn đâu cho thoát
Hà Tịnh , Nghệ an đều là đất chúa Trịnh cả rồi
Không, ta chạy vào đằng trong mới ổn
Anh Hồ : - Nhưng đường đi vào Nam cũng chẳng khả quan
Vì Đèo Ngang ,sông Gianh vẫn có quân chúa Trịnh
(Cả hai cùng suy nghĩ, bỗng chú Hải phấn khởi nói)
Chú Hải : - Phải rồi ta đi theo đường biển
Sẵn bè sẵn thuyền ta chẳng ngại chi
Ngày giả vờ câu cá đêm đi
Như vậy cũng an toàn anh ạ
(Một tốp trai làng chạy đến)
Anh Nguyễn : - May quá , hai anh em đây rồi
Chúng tôi đến đây tìm hai anh có chuyện
Anh Phan : - Phải đó ,chúng tôi lo quá
Đến nước này thì chỉ có chết mà thôi
Hai anh có cách gì cho chúng tôi biết với
Anh Hoàng : - Hoàn cảnh này nếu chúng ta không tính trước
Thì xóm Giữa ta đây chắc bị bắt cả thôi
Ôi nhà tôi một mẹ một con
Tôi bị bắt lỡ chết đi ai nuôi mẹ già hôm sớm
Anh Hồ : - Các anh cứ yên tâm bình tỉnh
Hốt hoảng có ích lợi gì đâu
Hai anh em chúng tôi mới bàn với nhau
Vô đằng trong tìm nơi tránh nạn
Chú Hải : - Các anh ạ !Đằng nào cũng phải đi vào trong đó
Trước là để tránh nạn, sau là kiếm chổ làm ăn
Chứ quê ta biển dã khó khăn
Quanh năm suốt tháng đói cơm rách áo
Anh Nguyễn : - Phải rồi, nhất cử lưỡng tiện
Phen này ta liều một chuyến xem sao
Biết đâu tránh được nạn binh đao
Còn có chỗ nương thân sinh sống
Anh Phan :- Thôi thì trăm sự nhờ anh em chú Hồ rồi đó
Hai anh em đi đâu chúng tôi quyết theo sau
Anh Hoàng : - Dù gian khổ sống chết ra sao
Các anh cho tôi cùng đi theo với
Anh Hồ : - Tốt, thế thì tối nay ta phải đi rồi đó
Các anh về chuẩn bị bè thuyền
Hẹn gặp nhau ngoài lạch Đồng Kèn
Nhưng nhớ một điều phải bí mật kín đáo
(Phan, Hoàng ,Nguyễn cùng nói )
Thôi ta đi mau kẻo muộn
(ba người đi ra một lát sau mẹ và vợ anh Hồ về)
Chị An : - Các anh mới bàn chi đó
Mà hai anh em phờ phạc thế kia
Bà Nguyệt : - Các con nói cho mẹ biết đi
Mẹ coi hình như có chuyện chi hệ trọng
Anh Hồ : - Mẹ ạ ! Vừa rồi có lệnh quan trên truyền xuống
Nhà nào lấy gạo về ăn mang trả lại cho vua
Nếu không luật triều đình xử chém không tha
Cả xóm Giữa ta đây hoang mang lo sợ
Chú Hải : - Mẹ, chị dâu ạ.
Hai anh em bàn nhau đưa cả nhà vào Nam tránh nạn
Vừa thoát được nguy cơ, vừa kiếm chổ làm ăn
Không biết mẹ và chị có đồng tình
Chứ ở lại khó bề sống sót
Chị An : - Vào đằng trong cũng được
Hai vợ chồng tôi và chú thì chẳng nói chi
Liệu mẹ già có chịu ra đi
Tính mẹ xưa nay hai anh em biết đó
Anh Hồ : - Ừ, nói như mình cũng phải
Cả cuộc đời mẹ gắn chặt mảnh đất thiết tha
Quê hương mồ mả ông cha
Mẹ là người nặng tình nặng nghĩa
Bà Nguyệt :- Các con hãy nghe mẹ nói
Họ bắt là bắt thanh niên trai tráng
Mẹ già rồi ai bắt mà chi
Các con cứ yên tâm thu xếp mà đi
Mẹ đi nữa ai lo phần mồ đống mả
Chị An : - Nhưng mẹ ở lại một mình sao được
Hay là….Hai anh em cứ đi em ở lại nhà
Phụng dưỡng mẹ già những lúc can qua
Họ cũng không bắt đàn bà đâu mà sợ
Bà Nguyệt :- Không được,đã đành không có gì mà sợ
Chồng đâu vợ đó còn hơn
Biết đâu con còn giúp chồng công việc cháo cơm
Người ta nói không đàn bà quạnh bếp
Chị An :- Vẫn biết như thế, nhưng làm sao con bỏ mẹ được đây
Con dâu bỏ mẹ sao đành mẹ ơi
Bà Nguyệt :- Không lo, mẹ đã nói phải nghe lời mẹ
Miễn mong sao các con sống sót trở về
Biết đâu gặp chỗ yên bề
Con về đón mẹ có hề gì đâu
Anh Hồ :- Dạ, mẹ đã nói thì các con nghe vậy
Thôi em và chú vào sửa soạn cho kịp chuyến đi
(vợ và chú Hồ vào)
Mẹ ạ ,chuyến đi này không biết đưa đẩy về đâu
Xa hay là gần lâu hay là mau
Con thương mẹ ngày đêm mong đợi
Bà Nguyệt :- Con ạ, đường vào Nam xa vời vợi
Cố mà bảo trọng tấm thân
Mẹ nghe người ta nói:
“Khôn ngoan qua được Thanh Hà
Dẫu rằng có cách mới qua Lũy Thầy”
Anh Hồ :- Con cảm ơn mẹ dặn dò kỹ lưỡng
Chuyến đi này chắc thuận gió xuôi buồm
Ngoài các con còn có mấy anh em
Các dòng họ khác cùng đi đấy ạ
Bà Nguyệt :- Ừ, thì mẹ lo xa vậy đó
Mong các con thượng lộ bình an
Cầu trời khẩn phật phù hộ các con
Gặp được nơi yên hàn cuộc sống
Anh Hồ : - (Chị An và chú Hải đi ra )Kìa ,em mang chi nhiều thế
Chị An : - Có gì đâu anh, mấy củ khoai em kiếm chiều nay
Gạo còn mấy bát em để dành cho mẹ
Chú Hải : - Còn đây câu kéo mang đi mà dùng những ngày trên biển
Vả lại đất khách quê người có sẵn thì hơn
Anh Hồ : - Dạ thưa mẹ
"Chi thứ sáu họ Hồ ta thiếu nương nổi tự
Việc khói hương tiên tổ trên dưới vô y
Điền sản chín mươi lăm đồng bạc trắng của chi "
Cúng vào họ nhờ mẹ thưa giùm với bà con cô bác
(cả ba đứa con đứng bên nhau nhìn lên bàn thờ cùng nói)
Cháu con xin cúi đầu cầu ơn tiên tổ
Phù hộ cháu con thoát được họa này
Xui đẩy cháu con gặp được vận may
Ơn này cháu con xin ghi tạc
Anh Hồ : - Thôi, trời đã sắp tối ta đi cho kịp
Xin mẹ cho các con tạ tội trước lúc lên đường
(cả ba cùng quỳ xuống nói với mẹ)
Ra đi lòng dạ vấn vương
Ân cha hiếu mẹ dặm trường mang đi
Lạy này xin mẹ thứ tha
Ba con bất hiếu mẹ già bơ vơ
Lạy này nếu gặp rủi ro
Không về gặp mẹ trước giờ quy tiên
Lạy này chúc mẹ bình yên
Hẹn ngày tái ngộ các con quay về
Bà Nguyệt : - Các con đứng dậy đi đi kẻo muộn
Mẹ mong các con chân cứng đá mềm
Gặp nhiều may mắn yên thân mẹ mừng
(ba con cùng nói : -Các con đi mẹ nhé. Ba người đi ra ,mẹ già nhìn theo, tay vẫy vẫy , bài ca dìu dịu vang lên)
Bài ca : ‘ Các con đi tháng ngày mẹ mong tin về. Mong tin con
theo từng cơn sóng xa khơi. Nơi đây quê hương thương con,mẹ
nguyện cầu mong…cầu mong… cầu mong ….cầu mong… .'
Màn từ từ hạ
CẢNH II : Vượt biển
( Gồm những ca khúc cho hoạt cảnh chèo trên biển )
CẢNH TRÍ : Đêm, ba chiếc thuyền nan bè tre nhẹ nhàng lướt
trên biển
Ca khúc 1 vang lên: (theo điệu lý từ vi )
Biển biển rộng bao la, thuyền đi trên biển rộng bao la
Vì đói nghèo tối tăm hoạn nạn
Nên phải ra đi, chiếc thuyền nan giữa sóng gió chơi vơi
Sóng gió chơi vơi , chiếc thuyền nan giữa sóng gió chơi vơi
Rời quê hương nơi chôn rau cắt rốn
Để lại sau lưng bao niềm tin nổi nhớ đầy vơi
Nổi nhớ đầy vơi , với bao niềm tin nổi nhớ đầy vơi
Ta ra đi lòng không dạ đói, chẳng quản hiểm nghèo
Anh em ta cố kết bên nhau
Cố kết bên nhau ,anh em ta không ngã tay chèo
Là hò là khoan anh em ta cố vượt lên nào
Anh Hồ :- Anh em ơi !
Đã hai ngày hai đêm vượt biển
Chúng ta đang trên biển Đèo Ngang
Để đề phòng bất trắc khôn lường
Chúng ta phải cho thuyền ra khơi rồi đó
Anh Nguyễn :- Phải đó,ta cho thuyền quay đầu đi thôi
Ca khúc 2 : (Theo điệu lý chiều chiều)
Chèo ta chèo,vượt ơ biển, chèo ta chèo, tà lạ chèo ta chèo.
Sóng ơ to, là to gió lớn . Chi rứa, chi rứa , ức ức con vược đùa
Là đùa bên ta
Ca khúc 3 : (Cho thuyền đi vào ,theo điệu lý chiều chiều)
Chèo ta chèo, vượt ơ biển ,chèo ta chèo tạ là chèo ta chèo
Trăng ơ lên là lên sáng tỏ,trong đó , chi rứa , chi rứa tức tức là biển bờ
Là bờ trong kia ,là kìa trong kia
Chú Hồ : (Reo lên )-Ôi anh em ơi ! đến bờ rồi
Ta lên bờ anh em ơi
(Tất cả:Hè hè bơi nhanh)
Màn từ từ hạ
CẢNH III : Cắm đất.
(Cảnh bãi biển vào một đêm trăng,có tiếng nói ồn ào)
- Đến bờ rồi , anh em ơi!
- Nào ta chèo thuyền vào đi , cắm neo đi
(Sau đó đoàn người xuất hiện,họ chạy vào bãi cát,kẻ nằm xoài xuống cát, người ngồi duổi thẳng hai chân)
Anh Nguyễn :- (ngồi dậy) Ôi mỏi cả đôi tay
Anh Phan : - (Nhìn trời nhìn biển)
Chà đẹp quá cát vàng biển bạc
Gió lùa trăng sóng vổ rì rào
Cảnh ở đây yên tỉnh làm sao
Tôi thấy ở đây đất. biển. trời đẹp quá
Anh Hoàng : - Ờ,đẹp thì có đẹp và yên tỉnh đó
Nhưng tại sao không có một bóng người
Tôi e có điều gì bất trắc quá thôi
Càng yên tỉnh càng có nhiều nguy hiểm
Anh Hồ : - Theo tôi cứ nhìn rừng cây, lùm lòi xanh tốt
Bãi biển bình yên không có dấu hiệu binh đao
Chắc chắn không xa có làng có xóm có dân
Nhưng nói như anh Phan chi bằng ta thăm dò cái đã
Chú Hải : - Phải đó anh ạ
Theo em đêm đang còn dài lắm
Lợi dụng đêm khuya ta dò xét thử xem
Đề phòng trước mọi bất trắc còn hơn
Có phải không các anh và chị
Anh Nguyễn : - Ờ ,đúng đó, như chúng tôi khi ra đi đã nói
Mọi sự có anh Hồ sắp xếp là ổn cả thôi
Số phận của tôi và tất cả mọi người
Sống chết ra sao là nhờ anh Hồ cả đó
Anh Hồ :- Các anh đã nói thì ta chia nhau mỗi người một ngã
Chú Hải anh Phan đi về hướng Bắc xem sao
Anh Nguyễn anh Hoàng hướng Tây coi kĩ thế nào
Còn tôi đi về hướng Nam dò xét
(Với vợ) Còn em ở lại chuyển đồ lên một chỗ
Coi chừng thuyền bè trôi ra biển thì nguy
Anh em mình cứ thế mà đi
Hẹn gặp nhau trước lúc trời sáng
À chú Hải cẩn thận nghe em
(Cả năm người ra đi, chị An tất bật chuyển đồ.Nào rổ câu ,áo quần , bầu nước . Xong việc chị ngồi nghỉ một lát thẫn thờ nhìn ra biển cả .)
Bài hát :( Nhớ Mẹ dịu dàng vang lên)
“Đêm khuya trăng mơ,mắt trông về trong cõi xa mờ.Nơi kia xa xăm Ta trông về quê cũ yêu thương. Ôi tình quê hương nơi quê xa có người mẹ hiền ,tóc màu hoa bạc, đôi mắt ngấn lệ chờ con. Mẹ ơi ra đi dù bao hiểm nguy ,bao giờ cũng nhớ đến ngày hàn vi. Ai ngờ rồi cũng đến lúc chia ly. Mẹ ơi , Mẹ.ơi, Mẹ ơi ”
Anh Nguyễn : - (đi vào)Anh chưa về hả chị?
Cả ngày chưa ăn đói quá chị ơi
Chị An : - Có đây, còn một ít khoai
Hai anh ăn đi kẻo đói
Anh Hoàng :- Nói vậy thôi để chờ anh em về đã
Không biết ở hai nơi có chuyện gì không
Chứ hướng Tây thuận lợi vô cùng
À mà tôi thấy khi hồi sao chị ngồi im lặng thế
Có phải chị nhớ quê nhớ mẹ phải không ?
Nhìn chị mà tôi nẫu cả lòng
Nhớ vợ nhớ con ba bốn đêm nay không yên tâm được
Chị An :- Nhớ lắm anh ơi ai mà chẳng thế
Gia đình vợ chồng sống chết có nhau
Lần biệt ly này ai có muốn đâu
Vì đói khát cam đành loạn lạc
Anh Nguyễn :- (Anh Hồ về)Anh Hồ đã về
Còn anh Phan và chú Hải nữa
Không biết ra sao chứ trời sắp sáng mất rồi
Anh Hồ : - Các anh cứ yên tâm, chắc sắp về đấy thôi
Có lẽ anh Phan chú Hải đi hơi xa đó
Chị An : - Ôi ! Anh Phan chú Hải đã về, thiêng thật
Mới nhắc tên xong mà đã có mặt rồi
Thôi các anh ngồi đi, ăn tạm mấy củ khoai
Cho lại sức rồi nói gì thì nói
(Tất cả quây quần ăn khoai )
Anh Hồ :- Nào bây giờ lần lượt
Nói kỹ tình hình các chổ xem sao
Sau đó chúng ta tính chuyện đi hay ở
Anh Nguyễn : - Về phía Tây là một động cát dài hơn một dặm
Cây cối um tùm có vẻ hoang sơ
Đi hết động cát gặp con lộ chạy qua
Bên kia lộ là đất trồng khoai trồng lúa
Lúc đó chúng tôi nghe tiếng gà gáy rõ
Tôi đoán chắc ở đó có xóm có dân
Trên đường đi chẳng thấy lính đi tuần
Xem ra phía Tây yên ổn lắm
Anh Hồ :- (Gật đầu) Còn chú Hải anh Phan nói tiếp
Tình hình phía Bắc cơ sự làm sao
Mà hai người lại đi về muộn
Chú Hải :- Dạ thưa các anh , chúng tôi về muộn
Vì phải qua sông ,qua suối ,qua đèo
Cây cối um tùm đất đá cheo leo
Lại có dấu hiệu không bình thường cho lắm
Anh Phan :- Phải đó , khi bơi qua sông thấy có chòi canh gác
Có cả chuồng ngựa leo lét ánh đèn
Không dám tới gần phải bò lên đỉnh đèo quan sát
Thấy con lộ chạy qua từ Nam ra Bắc
Doi đất bên sông hoang vu rải rác mấy nốc nhà
Tìm quanh chỉ thấycon nít bà già
Chẳng thấy bóng thanh niên nào cả
Chú Hải : - Hỏi ra thì biết bên kía là làng Cô Thuận Bắc
Anh Hồ : - Các anh cứ yên tâm chẳng có gì lo cả
Ở hướng Nam thuận lợi vô cùng
Dọc biển ở đây giống ở quê hương
Có một chổ giống ở ngoài ta Đá Ông Đá Mụ
Có đền thờ lộ thiên, có lư trầm bằng đá
Chắc nơi thờ một vị thần linh
Có lẽ không xa nơi đó có xóm có thôn
Vì khi đến gần còn nghe mùi trầm thơm ngát
Anh Nguyễn : - Thế thì quả là đất thiêng rồi đó
Cảm ơn trời phù hộ cho ta
Sống rồi anh em ơi, ta sẽ xây dựng cơ đồ
Biết đâu từ nơi đây phát tích
Chị An : - Thế nào anh Hồ
Ta ở lại đây hay là đi tiếp
Đã mấy đêm nay mệt mỏi quá rồi
Em e không có sức mà đi được nữa
Anh Hồ : - Các anh ạ! Tôi thấy ở đây quả là thiên thời địa lợi
Thượng điền hạ thổ lại sát biển khơi
Có lộ đi qua tiện việc tới lui
Mọi chuyện tôi cho là thuận lợi
Anh Phan : - Còn nữa
Nơi đây xa sông Gianh địa giới bên cương
Xa tầm truy nã của vua Lê chúa Trịnh
Có gì hơn kẻ tránh nạn truy lùng
Nên tôi thấy ở đây tốt nhất
Chú Hải : - Khoan đã ,em có một ý
Vùng đất phía Bắc bên sông Dĩ lý
Cũng tốt tươi , cũng gần biển ,cũng có lộ đi qua
Ta chia ra hai nhóm ở hai nơi
Hoặc qua đó còn hơn anh ạ
Anh Hồ : - Không được đâu chú ạ
Dù sao ở đây cũng tốt hơn
Nếu như bên kia chiến sự bị vỡ phá tan
Thì chúng ta không sao thoát kịp
Chi bằng ta cứ ở lại đây, có gì còn phương giải thoát
Thôi, đừng chần chờ gì nữa
Ta vào đây mới có sáu người
Sống phải dựa liên kết vào nhau
Tôi tin khi chúng ta ổn định làm ăn
Chắc chắn bà con ta vào đông lắm đó
Lúc đó tôi để chú qua bên kia lập nghiệp
Anh Phan : - Phải đó , dân ta là dân ra khơi vào lộng
Việc biển vời phù hợp với chúng ta
Chị An có thể buôn bán gần xa
Đưa con cá con tôm đổi thành lúa gạo
Anh Nguyên :- Lúc đó chúng ta sẽ thành một làng nho nhỏ
Biến nơi đây trù phú nên nghiệp nên danh
Tổ tíên tông đường sẽ phát triển đông lên
Lúc đó anh Hồ sẽ là người có công lớn nhất
Anh Hồ : - Cảm ơn các anh tôi sẽ hết sức cố gắng
Miễn là chúng ta sống chết có nhau
Bây giờ chúng ta trước lúc cắm trại dựng lều
Hãy cầu nguyện trời đất thánh thần phù hộ
(Tất cả đồng quỳ hướng ra biển cả lạy ba lạy rồi cùng đọc lớn)
Kính nhân
Sơn thần thổ địa
Long hải đại vương
Đông trù bản sứ
Chúng tôi gồm sáu người con đất Việt
Quán sứ Nghi Xuân, Cương Gián ngoài kia
Vì đói nghèo vượt biển trôi dạt vào đây
Xin các vị ra tay cứu độ
Thấy đất lành xin ở
Thấy núi vững dựa kề
Nguyện lòng thành xin các bậc tiên linh giúp đỡ
Ơn này xin nhớ
Nghĩa nặng tạc đền
Phù hộ chúng con
Chân cứng đá mềm
An cư lạc nghiệp
Kính bái
(Tất cả đứng dậy)
Anh Hồ : - Trời đã sáng , anh em ta mau kịp lên đường
Dựng lều trại thiết lập quê hương
(Tất cả reo hò thu xếp đồ đạc chuyển đi một cách nhanh chóng)
Màn từ từ hạ
(Hình ảnh Lý Hòa hôm nay)
Viết xong ngày 20-8-2009
NGỌC DŨNG
Tài liệu tham khảo:
- Gia phả họ Hồ Cương Gián
- Gia phả họ Hồ Đức Trạch
- Lich sử họ Hồ Lý Hòa
- Gia phả họ Nguyễn Lý Hòa
- Các truyền thuyết do các bậc trưởng lão trong
các dòng họ của ba xã nói trên cung cấp
NGỌC DŨNG
Tài liệu tham khảo:
- Gia phả họ Hồ Cương Gián
- Gia phả họ Hồ Đức Trạch
- Lich sử họ Hồ Lý Hòa
- Gia phả họ Nguyễn Lý Hòa
- Các truyền thuyết do các bậc trưởng lão trong
các dòng họ của ba xã nói trên cung cấp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Dùng mã code dưới đây để chèn nguồn từ bên ngoài vào comment
Hình ảnh : Copy link hình và dán trực tiếp vào comment mà không cần dùng thẻ
LƯU Ý :Định dạng đuôi ảnh hỗ trợ ['JPG','GIF','PNG','BMP']